VS hervat veiligheidssteun aan Oekraïne

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz, de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Andrii Sybiha en het Oekraïense hoofd van het presidentiële kantoor Andriy Yermak houden een ontmoeting in aanwezigheid van de Saudische minister van Buitenlandse Zaken Faisal bin Farhan en de nationale veiligheidsadviseur Mosaad bin Mohammad Al-Aiban, in Jeddah, Saudi-Arabië. (Foto via Reuters)

De Verenigde Staten (VS) is dinsdag overeengekomen om militaire hulp en inlichtingenuitwisseling met Oekraïne te hervatten. Kiev liet daarbij weten dat het een Amerikaans voorstel voor een staakt-het-vuren van 30 dagen in het conflict met Rusland zou accepteren, zo lieten de landen in een gezamenlijke verklaring weten.De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, zei dat de VS het aanbod nu aan Rusland zou voorleggen en dat de bal nu bij Moskou ligt."We hopen dat de Russen zo snel mogelijk 'ja' zullen zeggen, zodat we kunnen overgaan tot de tweede fase van de onderhandelingen, namelijk echte onderhandelingen", vertelde Rubio aan verslaggevers, verwijzend naar de Amerikaanse president Donald Trump, na meer dan acht uur durende gesprekken in Jeddah, Saudi-Arabië.Drie jaar geleden lanceerde het Kremlin een grootschalige invasie van Oekraïne en Rusland, dat vorderingen maakt, heeft nu ongeveer een vijfde van het Oekraïense grondgebied in handen, inclusief de Krim, die het in 2014 annexeerde.Rubio zei dat Washington "zo snel mogelijk" een volledige overeenkomst met zowel Rusland als Oekraïne wil."Elke dag die voorbijgaat, duurt deze oorlog voort, mensen sterven, mensen worden gebombardeerd, mensen raken gewond aan beide kanten van dit conflict," zei hij.Hoe Moskou zou reageren, was nog lang niet zeker.De Russische president Vladimir Putin heeft gezegd dat hij openstaat voor gesprekken over een vredesakkoord, maar hij en zijn diplomaten hebben herhaaldelijk verklaard dat ze tegen een staakt-het-vuren zijn en streven naar een akkoord dat de "langetermijnveiligheid" van Rusland waarborgt. Putin heeft territoriale concessies uitgesloten en zei dat Oekraïne zich volledig moet terugtrekken uit vier Oekraïense regio's die door Rusland worden geclaimd en gedeeltelijk worden gecontroleerd.Dinsdag zei het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken alleen dat het contacten met Amerikaanse vertegenwoordigers niet uitsloot.De Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die in Saudi-Arabië was maar niet aan de gesprekken deelnam, zei dat het staakt-het-vuren een "positief voorstel" is dat betrekking heeft op de frontlinie van het conflict, en niet alleen op gevechten in de lucht en op zee.Zal Rusland ermee instemmen?De Oekraïense leider zei dat het staakt-het-vuren van kracht zou worden zodra Rusland ermee instemde."Wanneer de overeenkomsten van kracht worden, hebben we tijdens deze 30 dagen van 'stilte' de tijd om samen met onze partners op het niveau van werkdocumenten alle aspecten voor betrouwbare vrede en veiligheid op de lange termijn voor te bereiden", aldus Zelensky.Rubio zei dat het plan via meerdere kanalen aan de Russen zou worden geleverd. Trumps nationale veiligheidsadviseur, Mike Waltz, zou de komende dagen zijn Russische tegenhanger ontmoeten en Trumps speciale gezant Steve Witkoff is van plan om deze week Moskou te bezoeken om Putin te ontmoeten.Dinsdag zei Trump dat hij hoopte op een snel staakt-het-vuren en dacht dat hij deze week met Putin zou praten. "Ik hoop dat het de komende dagen zal zijn," vertelde hij verslaggevers op een evenement in het Witte Huis om het Tesla-autobedrijf van zijn naaste adviseur Elon Musk te promoten.De overeenkomst tussen de VS en Oekraïne was een grote ommekeer na een verhitte bijeenkomst in het Witte Huis op 28 februari tussen de nieuwe Republikeinse president van de VS, die al lang sceptisch staat tegenover hulp aan Oekraïne, en Zelensky.In de gezamenlijke verklaring van dinsdag zeiden de twee landen dat ze zo snel mogelijk een uitgebreide overeenkomst willen sluiten voor de ontwikkeling van de cruciale minerale hulpbronnen van Oekraïne. Hieraan werd al gewerkt, maar die overeenkomst was door die bijeenkomst in het ongewisse gelaten.Na deze confrontatie blokkeerden de Verenigde Staten de uitwisseling van inlichtingen en wapenleveringen aan Oekraïne. Dit onderstreept Trumps bereidheid om druk uit te oefenen op een bondgenoot van de VS, terwijl hij overstapt op een meer verzoenende houding ten opzichte van Moskou.Trump zei dinsdag dat hij Zelensky zou uitnodigen om terug te keren naar het Witte Huis.Oekraïense functionarissen meldden dinsdagavond dat zowel de Amerikaanse militaire hulp als de uitwisseling van inlichtingen waren hervat.Europese partnersEen topadviseur van Zelensky zei dat opties voor veiligheidsgaranties aan Oekraïne werden besproken met Amerikaanse functionarissen.Veiligheidsgaranties zijn een van de belangrijkste doelen van Kiev geweest, en sommige Europese landen hebben hun bereidheid uitgesproken om te onderzoeken of ze vredeshandhavers kunnen sturen.In de gezamenlijke verklaring herhaalde Oekraïne dat Europese partners betrokken moeten worden bij het vredesproces. NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte zal donderdag in het Witte Huis zijn."Het lijkt erop dat de Amerikanen en Oekraïners een belangrijke stap richting vrede hebben gezet. En Europa staat klaar om te helpen een rechtvaardige en duurzame vrede te bereiken," zei de Poolse premier Donald Tusk op X.Waltz zei dat de eerste hervatting van de militaire hulp aan Oekraïne betrekking zou hebben op uitrusting uit de Amerikaanse voorraden die door voormalig Amerikaans president Joe Biden waren goedgekeurd en door Trump waren tegengehouden.Naarmate de diplomatie vordert, staan ​​de posities van Oekraïne op het slagveld onder zware druk, met name in de Russische regio Koersk waar de troepen van Moskou een aanval hebben gelanceerd om de troepen van Kiev te verjagen, die een stuk land probeerden te behouden als onderhandelingsmiddel.Oekraïne voerde gisteravond de grootste drone-aanval tot nu toe uit op Moskou en de omliggende regio. Daarmee laat het land zien dat Kiev ook grote klappen kan uitdelen, na de aanhoudende reeks Russische raket- en drone-aanvallen, waarbij zaterdag 14 mensen omkwamen.Bij de aanval, waarbij 337 drones boven Rusland werden neergehaald, kwamen minstens drie werknemers van een vleespakhuis om het leven en waren de vier luchthavens van Moskou tijdelijk plat.