• vrijdag 31 October 2025
  • Het laatste nieuws uit Suriname

Visvergunningen geen belemmering voor ‘strategische’ Guyana/Surinaamse relaties

| snc.com | Door: Redactie

Door Vishani Ragobeer

vishani@newsroom.gy

In de Boven-Corentijnse regio van Guyana zijn er tientallen Guyanese vissers die hun handel uitoefenen in een zeegebied voor de kust van buurland Suriname.

Die Guyanezen sluiten zich aan bij tal van andere lokale vissers die bereidwillig een kostbare en uitbuitende overeenkomst met Surinamers aangaan, zodat ze in de Nederlandstalige wateren van het land kunnen vissen.

Nu Guyana en Suriname nauwere banden hebben, hebben de Guyanese vissers goede hoop dat een belofte om 150 speciale visvergunningen te verlenen, zal worden nagekomen. Dit wordt gezien als de oplossing voor de al lang bestaande illegale regeling.

“Guyana is om vele redenen een strategische

partner, maar het opbouwen van die relatie gaat met ups en downs.

"... We weten dat aangrenzende buren altijd gebruik maken van elkaars faciliteiten, rivieren enzovoort, dus we moeten gewoon een situatie creëren waarin iedereen weet wat hij moet doen", zei de Surinaamse minister van Buitenlandse Zaken Albert Ramdin tegen de News Room in een recent interview.

Minister van Buitenlandse Zaken van Suriname, Albert Ramdin, sprak de News Room in een recent interview (Foto: News Room)
Minister van Buitenlandse Zaken van Suriname, Albert Ramdin, sprak de News Room in een recent interview (Foto: News Room)

Minister van

Buitenlandse Zaken van Suriname, Albert Ramdin, sprak de News Room in een recent interview (Foto: News Room)
Hij werd gevraagd commentaar te geven op de vertraging bij het verlenen van de vergunningen aan Guyanese vissers.

Hoewel hij vaag bleef in zijn antwoorden en in plaats daarvan verklaarde dat hij "niet wil uitnodigen tot een discussie via de media", erkende Ramdin dat er enkele "ingewikkelde problemen" zijn rond de licenties.

In de afgelopen twee jaar hebben deze twee buurlanden de samenwerking verdiept, waarbij plannen om samen offshore olie- en gasbronnen te ontwikkelen centraal staan ​​in het partnerschap.

Blijkbaar als gevolg van de verdieping van de betrekkingen, kondigde president Dr. Irfaan Ali vorig jaar aan dat de Surinaamse autoriteiten de broodnodige visvergunningen rechtstreeks aan Guyanezen zullen afgeven.

Deze aankondiging werd gedaan tijdens een gezamenlijke persconferentie aan het einde van het bezoek van de Surinaamse president Chandrikapersad Santokhi aan Guyana in augustus 2021. Vervolgens werd opgemerkt dat het Nederlandstalige land 150 SK-licenties zou verstrekken aan Guyanese vissers.

The Heads-of-State speaking at the joint press conference on Thursday, August 19, 2021
De staatshoofden spreken op de gezamenlijke persconferentie op donderdag 19 augustus 2021


De staatshoofden spreken op de gezamenlijke persconferentie op donderdag 19 augustus 2021
De Surinaamse autoriteiten beweren dat ze al vergunningen aan Guyanezen hebben verleend, een bewering die kritisch werd bekeken door de leiders van Guyana.

Ramdin weigerde te vermelden hoeveel vergunningen er al waren verleend, maar verduidelijkte dat die vergunningen zijn verleend aan Guyanezen die in Suriname wonen.

Te midden van toenemende onrust aan beide kanten met Guyanese vissers die om de beloofde vergunningen smeken, zijn sommige Surinaamse zakenlieden tegen de afgifte van de vergunningen.

Maar Ramdin smeekte de belanghebbenden om de lopende gezamenlijke ontwikkelingsplannen te overwegen.

“We moeten ook het grotere goed voor ogen houden.

"Het is niet in het voordeel van Suriname en Guyana als we om deze redenen niet in staat zijn om vooruitgang te boeken in die samenwerking", zei Ramdin.

De situatie lijkt ingewikkelder dan de minister van Buitenlandse Zaken doet vermoeden.

ILLEGALE LICENTIES

Vanwege de nabijheid van Guyana's Berbice-provincie en Suriname, wordt er al tientallen jaren in Surinaamse wateren gevist. Op basis van de Surinaamse wet is het echter illegaal voor Guyanese vissers om vergunningen te verkrijgen om daar te vissen.

Harry (niet echte naam), een Guyanese visser uit het Boven-Corentijnse gebied, legt uit dat Surinaamse vergunninghouders deze vergunningen vaak leasen of verhuren aan Guyanese vissers, hoewel dit bij de wet van het land verboden is.

 

Fishing boats in Berbice
Fishing boats in Berbice

Harry's echte naam is geheim gehouden vanwege zijn opmerkingen over de illegale regelingen die vissers aangaan. Hij vreest ook dat zijn levensonderhoud ernstig wordt bedreigd.

“… ze nemen deze vergunningen af ​​en bellen de Guyanese man en zeggen dat ze de boot naar Suriname moeten brengen, maar ze registreren het als hun eigen boot.

"Zij (de Surinaamse vergunninghouders) hebben geen boten, maar ze krijgen gewoon het papierwerk", vertelde Harry woensdag aan de News Room.

Tien jaar geleden kostten licenties ongeveer US $ 500 (of ongeveer GY $ 105.000). Nu kan deze regeling ongeveer US $ 3000 (of ongeveer GY $ 630.000) of meer kosten, waardoor het een behoorlijk lucratieve regeling is.

Guyanese vissers hebben echter toegegeven deze vergunningen te dupliceren. Afgelopen week zijn in Suriname drie kapiteins aangehouden die met valse vergunningen zijn gevonden. Ze kregen een boete en werden vrijgelaten, waarbij de Surinaamse autoriteiten hun boten in beslag namen.

Ook onder de huidige regeling gaat de door Guyanezen gevangen vis meestal eerst naar Suriname en wordt de afgekeurde vangst vervolgens naar Guyana gestuurd.

Soms wordt deze eis omzeild en wordt de vis rechtstreeks naar Guyana gesmokkeld.

Deze vergunningssituatie heeft de Guyanese vissers al geruime tijd verontrust.

De stijgende kosten waren voor Berbice-vissers aanleiding om bij president Ali te lobbyen voor enige verlichting. Vandaar dat werd gestreefd naar de rechtstreekse verstrekking van licenties aan Guyanezen. En die licenties werden verwacht tegen januari 2022.

Guyanese leiders, waaronder president Ali, vice-president Dr. Bharrat Jagdeo en minister van Landbouw Zulfikar Mustapha, blijven de lokale vissers verzekeren dat die vergunningen aan Guyanezen zullen worden verleend.

Minister of Agriculture Zulfikar Mustapha
Minister of Agriculture Zulfikar Mustapha

Dinsdag herinnerde minister Mustapha de News Room nog aan de toezeggingen van de Surinaamse regering.

"... Ik heb gesprekken gehad met de minister van Landbouw in Suriname en hij heeft me trouw beloofd dat we de 150 vergunningen zullen hebben", zei Mustapha aan de zijlijn van een evenement.

Eerder zei Mustapha dat de regering het bewijs van de gedane belofte had geschreven. Hij beloofde die documenten te zijner tijd beschikbaar te stellen.

Vorige maand, toen de News Room Suriname bezocht, weigerde de minister van Landbouw, Veeteelt en Visserij van het land, Prahlad Sewdien, commentaar te geven op de kwestie.

Udo Karg, de voorzitter van de Surinaamse Zeevruchten Associatie (SSA), was er echter op gebrand zijn verzet tegen de distributie van deze licenties kenbaar te maken.

“We weten niets van de 150 vergunningen omdat het volgens onze wet onmogelijk is.

"Voor ons is het niet eens een discussie (en) we kijken erg verbaasd hoe het een discussie wordt", vertelde Karg onlangs aan de News Room.

ZORGEN OVER OVERVISSERIJ

Zijn verzet tegen het verlenen van deze vergunningen komt niet alleen voort uit het Surinaamse recht.

Udo Karg, the President of the Suriname Seafood Association (SSA) (Photo: News Room)
Udo Karg, the President of the Suriname Seafood Association (SSA) (Photo: News Room)


Udo Karg, de voorzitter van de Surinaamse Zeevruchten Associatie (SSA) (Foto: News Room)
Karg legde uit dat hij zich, net als veel andere belanghebbenden in de Surinaamse visserij, zorgen maakt over overbevissing.

Overeenkomstig het visserijbeheersplan van het land hebben de Surinaamse autoriteiten het aantal verleende visvergunningen in de verschillende visserijzones beperkt. Het wordt geadviseerd dat SK-licenties worden verminderd.

Omdat Surinaamse vissers hoopten hun visbestanden duurzaam te beheren, stelde Karg voor dat de Guyanese autoriteiten aanvullende wegen zouden onderzoeken om de verschillende vispopulaties in Guyana te vergroten. Dit zou de Guyanezen de broodnodige vis moeten opleveren.

Ondertussen steunt hij geen enkele carve-out voor Guyanese vissers om deze vergunningen te krijgen. En hij pleit voor het handhaven van sterke straffen voor degenen die betrokken zijn bij de illegale regelingen.

Hij zegt dat hij geen scrupules heeft met Guyanezen, maar is van mening dat overbevissing, die kan worden verergerd door het verlenen van vergunningen aan Guyanese vissers, de grootste zorg moet zijn.

"Het heeft niets te maken met relaties, het heeft te maken met gezond verstand", benadrukte Karg.

 

BRON: https://newsroom.gy/ | Google Translate


Abonneer op ons youtube kanaal.
Bedankt voor het kijken en abonneren.
'Suriname Nieuws Centrale'


| snc.com | Door: Redactie

  • snc.com

    31-okt-2025 - 08:11

    Na 40 jaar nieuw onderzoek naar bloedbad van Moiwana

    Het Openbaar Ministerie (OM) heeft bij de Rechter-Commissaris&

  • snc.com

    31-okt-2025 - 07:53

    Tijd om de tering naar de nering te zetten, zegt VES

    De Vereniging van Economisten in Suriname (VES) waarschuwt dat de overheid zu

  • abc-Suriname

    31-okt-2025 - 00:49

    Pater Toon ziet overleden Bouterse als hoofdverantwoordelijke in Moiwana-zaak

    Voor pater Toon te Dorsthorst is de overleden oud-legerleider Desi Bouterse nog altijd de hoofdverantwoordelijke voor het doen vermoorden van 39 mensen in het dorp Moiwana in Marowijne. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft vorige week een verzoek ingediend bij de Rechter-Commissaris (RC) tot het instellen van een gerechtelijk vooronderzoek (GVO) in de zaak Moiwana. De zaak Moiwana heeft betrekking

  • waterkant

    30-okt-2025 - 23:16

    Douane Nederland onderschept cocaïne tussen bladeren uit Suriname

    De Nederlandse douane heeft onlangs een hoeveelheid cocaïne onderschept die verborgen zat in een zending met onder andere bladeren afkomstig uit Suriname. Dat bevestigt een woordvoerder van de dienst tegenover Waterkant.Net.“Buiten dwarrelen de bladeren, maar bij ons binnen bleven ze opvallend goed plakken Twee groene bladeren, keurig tegen elkaar. Een knutselproject uit het bos? Tot we beter k

  • snc.com

    30-okt-2025 - 19:55

    Regering zoekt dekking voor betaling bus- en boothouders

    De regering heeft SRD 42 miljoen vrijgemaakt voor de gedeeltelijke

  • abc-Suriname

    30-okt-2025 - 19:53

    Regering maakt SRD 20 miljoen over voor NVB

    De regering heeft vandaag SRD 20 miljoen overgemaakt voor het Nationaal Vervoer Bedrijf (NVB) dat bestemd is voor de achterstand in betaling aan bus- en boothouders. Gisteren hebben zij een prikactie gehouden omdat zijn slechts over het eerste kwartaal van dit jaar zijn uitbetaald. Fariyal Renfurm, directeur van de NVB, bevestigd het geld op de rekening gezien te hebben. Het bedrijf gaat nu over

  • waterkant

    30-okt-2025 - 19:45

    PSA-document tijdelijk 50% goedkoper ter gelegenheid van 50 jaar Srefidensi

    Het ministerie van Buitenlandse Zaken, Internationale Handel en Samenwerking (BIS) heeft vandaag bekendgemaakt dat de tarieven voor het PSA-document tijdelijk worden verlaagd. Het besluit is genomen in het kader van de herdenking en viering van 50 jaar staatkundige onafhankelijkheid van de Republiek Suriname op 25 november 2025. (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({}); Het g

  • Huisartsen ontvangen voor het eerst in jaren tijdig hun honorarium

    starnieuws

    30-okt-2025 - 18:58

    Huisartsen ontvangen voor het eerst in jaren tijdig hun honorarium

    Voor het eerst in jaren hebben de dienstverlenende huisartsen hun honorarium

  • united news

    30-okt-2025 - 14:14

    VIJF LANDEN BEHEREN DE HELFT VAN DE WERELDBOSSEN | SURINAME BLIJFT TOONBEELD VAN ONGEREPT NATUUR

    Foto: Zuid Suriname | Bron: Times EntertainmentVolgens de jongste editie van het Global Forest Resources Assessment 2025 (GFRA 2025) van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) bedraagt de wereldwijde bosoppervlakte circa 4,14 miljard hectare, goed voor ongeveer 32 procent van het totale landoppervlak op aarde.Opvallend daarbij is dat meer dan de helft van al het bos zich

  • waterkant

    30-okt-2025 - 13:16

    Ruim 20 kilo cocaïne in dozen uit Suriname onderschept in Rotterdam

    Het HARC-team, bestaande uit de Nederlandse Zeehavenpolitie, Douane en FIOD, heeft in Rotterdam onlangs in totaal 20,33 kilo cocaïne aangetroffen in drie dozen in een zeecontainer.De container, afkomstig uit Paramaribo (Suriname) en overgeladen in Cristóbal (Panama), stond geboekt met een lading flessen, huishoudelijke goederen en persoonlijke bezittingen. (adsbygoogle = window.adsby

  • united news

    30-okt-2025 - 12:24

    OVJ BUITEN FUNCTIE GESTELD DOOR PG | ZAAK GEHULD IN GEHEIMZINNIGHEID

    Een officier van justitie (OvJ) verbonden aan het Openbaar Ministerie (OM) is deze week door procureur-generaal (pg) Garcia Paragsingh uit haar functie ontheven.De pg heeft de zaak inmiddels voorgelegd aan president Jennifer Geerlings-Simons met het verzoek passende maatregelen te treffen. Hoewel niet officieel bevestigd, wordt verwacht dat het kan gaan om ontslag en mogelijk verdere juridische st

  • snc.com

    30-okt-2025 - 07:26

    Procureur-generaal ontheft officier van justitie van haar functie

    Procureur-generaal (pg) Garcia Paragsingh heeft vandaag officier van justitie

  • abc-Suriname

    30-okt-2025 - 04:05

    Initiatiefwet tegen politici met strafblad opnieuw ingediend

    Tijdens de vorige zittingsperiode van het parlement, hebben VHP-parlementariërs Dew Sharman en zijn collega Cedric van Samson een initiatiefwet ingediend om mensen met een strafblad specifieke functies in het openbaar bestuur, te ontzeggen. Daar is er verder niets mee gedaan vanwege beperkte draagvlak in de coalitie. Om die reden hebben Sharman en van Samson gemeend om het initiatiefvoorstel nog

  • abc-Suriname

    30-okt-2025 - 03:00

    Groot alarm brandweer bleek niet nodig bij beginnende brand binnenstad

    De brandweer heeft vanmorgen groot alarm geslagen, bij een beginnende brand in een pand aan de Steenbakkerijstraat in de binnenstad van Paramaribo. ‘Achteraf gezien bleek dat niet nodig te zijn’, legt brandweer-voorlichter Olton Pinas uit. Uiteindelijk bleek dat bedradingen in brand zijn gevlogen. ‘God zij dank is het bij rook gebleven’, aldus Pinas. Het is gewoon dat bij brandmeldingen i

  • abc-Suriname

    30-okt-2025 - 01:50

    “Wij moeten zuining zijn op onze rechterlijke macht”

    “Wij moeten zuinig zijn op onze rechterlijke macht”, zei staatsrechtdeskundige Hugo Fernandes Mendes in het programma Abc Actueel.De procureur-generaal behoort tot de rechtelijke macht en dat moeten wij waarderen en onderkennen. Natuurlijk kunnen maatschappelijke organisaties en burgers kritiek hebben op de PG, dat is een groot goed.”Volgens Fernandes Mendes kan de PG alleen ontslagen worde

  • abc-Suriname

    30-okt-2025 - 00:45

    Simons belooft problemen bus- en boothouders te bekijken; achterstand is tientallen miljoenen

    Vandaag hebben bus- en boothouders verbonden aan het Nationaal Vervoersbedrijf (NVB) een prikactie gehouden. Zij eisen achterstallige betalingen. In de eerste drie maanden van dit jaar, is er wel betaald. De overige maanden laat tot nu toe op zich wachten. De vergoedingen variëren sterk afhankelijk van de route. Minimaal gaat het om SRD 4000,- per dag, per bushouder voor een korte route.De groep

  • Italië verhoogt bijdrage voor duurzaam energieproject in Pusugrunu
  • abc-Suriname

    29-okt-2025 - 23:15

    Ravenberg ziet af van hoger beroep in rechtszaak tegen Joerawan

    Ruben Ravenberg, de directeur van de Stichting Bosbeheer en Bostoezicht (SBB) ziet ervan af om hoger beroep aan te tekenen tegen het vonnis van de kantonrechter in een rechtszaak tussen hem en het SBB-bestuurslid Krishnadath Joerawan. De directeur zou uitlatingen in de media gedaan hebben, waarvoor geen bewijzen zijn geleverd. De rechter oordeelde dat Ravenberg openbare excuses moet aanbieden aan

  • united news

    29-okt-2025 - 22:58

    B-1’S VAN V.S. LUCHTMACHT VLIEGEN ZWAAR PROVOCEREND LANGS VENEZUELAANSE GRENS

    De Verenigde Staten voeren de militaire druk in het Caribisch gebied en nabij Venezuela op, wat door analisten breed wordt geïnterpreteerd als een doelbewuste provocatie en een ‘show of force’ richting de regering in Caracas. Deze escalatie manifesteert zich zowel in de lucht als op zee en volgt een stapsgewijs patroon.Recente acties omvatten een vlucht van twee B-1 Lancer strategische bommen

  • abc-Suriname

    29-okt-2025 - 21:49

    Moertabat zegt VHP verlaten te hebben; Sharman beweert van niet

    Vorige week werd bekend dat VHP’topper Sidik Moertabat de partij verlaat en daarmee zijn bestuursfunctie neerlegt. Dew Sharman, woordvoerder van deze partij, zegt een gesprek gehad te hebben met Moertabat. ‘Hij blijft in het hoofdbestuur; zijn lidmaatschap is niet aan de orde’, stelt Sharman. Er zouden wel pijnpunten besproken zijn.ABC benaderde Moertabat voor een reactie, maar hij wil niet

  • waterkant

    29-okt-2025 - 19:15

    Vorswijk wil nooit meer minister worden: “Het is ondankbaar werk”

    ABOP’er Dinotha Vorswijk, oud-minister van Grondbeleid en Bosbeheer in Suriname (GBB), wil nooit meer minister worden.“Nee, helemaal niet. Het is ondankbaar werk. Nu pas zie ik de ware aard van de mensen die daar bij mij langskwamen. Die mensen die je prezen en voor je huilden. De mensen die je hebt geholpen. (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({}); Je was toen goed voor

  • abc-Suriname

    29-okt-2025 - 19:00

    GBB start formele uitgifte van grondbeschikkingen 

    Het Ministerie van Grondbeleid en Bosbeheer (GBB) heeft op dinsdag 28 oktober 2025 de eerste formele uitreiking van grondbeschikkingen gehouden in de vergaderzaal van het ministerie. De uitreiking werd verricht door minister Stanley Soeropawiro en markeert de officiële start van de formele gronduitgifte onder zijn bewind.Tijdens de plechtigheid werden 25 grondbeschikkingen overhandigd aan rechth

  • abc-Suriname

    29-okt-2025 - 16:30

    Overleg over noodbrug bij Apoera na instorting Witagron brug

    De minister van Openbare Werken en Ruimtelijke Ordening (OWRO), ir. Stephen Tsang, heeft op zaterdag 25 oktober 2025 overleg gevoerd met lokale ondernemers over de aanleg van een noodbrug over de Kaboeriekreek, tussen Wakai en Apoera. Aan het overleg namen ook leden van De Nationale Assemblée (DNA) en de districtscommissaris deel.De bespreking vond plaats naar aanleiding van de dringende noodzaa

  • waterkant

    29-okt-2025 - 16:14

    OM: ‘Vordering tot Gerechtelijk Vooronderzoek in zaak bloedbad Moiwana’

    Het Openbaar Ministerie (OM) heeft op 22 oktober 2025 een verzoek ingediend bij de Rechter-Commissaris (RC) tot het instellen van een gerechtelijk vooronderzoek (GVO) in de zaak van het bloedbad te Moiwana.Tijdens het politioneel vooronderzoek zijn reeds verschillende personen gehoord. Het gerechtelijk vooronderzoek is aangevraagd met het doel aanvullende onderzoekshandelingen te verrichten die, b

  • abc-Suriname

    29-okt-2025 - 14:45

    IDB-missie van 10 miljoen USD ter versterking van buitenlandse investeringen en exportcapaciteit in Suriname

    Op maandag 27 oktober 2025 heeft minister Bouva een delegatie van de Inter-American Development Bank (IDB) ontvangen voor een kennismakingsbezoek. De delegatie bestond uit Margarita Libby, Chief of Operations IDB Suriname, Quiela Delgado, Teamleider IDB, en Fay King, Operations Analist.De IDB voert in het kader van het Foreign Investment & Export Promotion Programme (FIEPP) een missie uit in Suri

  • united news

    29-okt-2025 - 14:35

    FRANKRIJK INTENSIVEERT MARITIEME VEILIGHEIDSOPERATIES VOOR KUST FRANS-GUYANA

    Foto: Een Frans marinevaartuig voor de kust van Frans-Guyana.De Franse militaire aanwezigheid op zee voor de kust van Frans-Guyana is sinds de afgelopen week aanzienlijk vergroot.Sinds vorige week voert Frankrijk uitgebreide patrouilles uit om illegale visserij en drugssmokkel in de regio tegen te gaan. De timing valt samen met een verhoogde Amerikaanse militaire activiteit nabij Venezuela, waardo

  • united news

    29-okt-2025 - 13:29

    VHP | GEEN POLITIEKE FUNCTIES MEER VOOR VEROORDEELDEN

    Foto: VHP-parlementariërs Dew Sharman en Cedric van Samson.De VHP-parlementariërs Dew Sharman en Cedric van Samson willen een harde streep trekken onder het verschijnsel dat personen met een strafblad politieke macht uitoefenen.Met een initiatiefvoorstel tot wijziging van de Grondwet willen zij wettelijk vastleggen dat iedereen met een strafrechtelijke veroordeling, waar dan ook ter wereld uitge

  • snc.com

    29-okt-2025 - 05:00

    Suriname stelt definitieve klimaatroute vast met NDC 3.0

    PARAMARIBO — Suriname heeft zijn nieuwe nationale klimaatkad

  • abc-Suriname

    29-okt-2025 - 04:01

    Suriname één van de weinige landen die vooruitgang boekt in wereldwijde rechtstaatscore

    Terwijl de wereldwijde rechtsstaat opnieuw achteruitgaat, laat Suriname dit jaar een lichte vooruitgang zien. Dat blijkt uit de WJP Rule of Law Index 2025 van het World Justice Project (WJP). Volgens het rapport kende 68% van de landen een verslechtering van de rechtsstaat, tegenover 57% vorig jaar. Suriname behoort tot de minderheid van landen die er dit jaar iets op vooruit zijn gegaan. De alge

  • waterkant

    29-okt-2025 - 04:00

    Jogi: “Er is een discussie in de samenleving en ook in de VHP over leiderschap Santokhi”

    Het leiderschap van Chandrikapersad Santokhi binnen de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) staat volgens parlementariër Mahinder Jogi wel degelijk ter discussie in de Surinaamse gemeenschap.“We moeten geen doekjes erom winden. Er is een discussie over het leiderschap van Santokhi. Hij is in de loop van de tijd gegroeid, hij is sterker geworden en hij heeft het leiderschap binnen de VHP ste