Purusharthas als evaluatiemodel voor reshuffeling en beëdiging van staatsfunctionarissen 

Waarom is beëdiging van DNA leden, bewindspersonen en landsdienaren nodig?

Purusharthas als vedisch evaluatiemodel geeft een antwoord op basis van 5 universele waarden. 
Dat grondwettelijk gezien DNA leden, bewindspersonen en landsdienaren bij benoemingen of ambtsaanvaarding worden ingezworen is hier niet aan de orde.

In dit artikel beschouw ik de ceremoniële inzegeningen door religieuze leiders, die men na de ambtseed kan laten plaatsvindenIn dat geval is er sprake van spiritualiteit en verbindt men daardoor zich met de waarden van de Oppermacht. Purusharthas biedt mogelijkheid om de universele waarden in werksituatie te toetsen 

Scheiding van kerk en staat

De installatie van met name bewindslieden gaat gepaard

met de grondwettelijke eedaflegging. In multicultureel Suriname heeft men de keuze zich ook door verschillende religieuze ceremonieën ritueel zich te laten inzweren of inzegenen. Waarom kiest men dat en wat zijn de consequenties 
Hoewel het principe ‘scheiding van kerk en staat’ leidend is voor de uitvoering van taken in overheidsdienst wordt toch een religieus ritueel met veel eerbied als inzegening nodig geacht. Dat is grondwettelijk niet verplicht. De vraag is of de eed afleggers zelf een religieus ritueel serieus nemen en daar trouw mee gaan. De praktijk in Suriname is er een van om te huiveren.

Corruptie, nepotisme, arrogantie, zelfzuchtigheid, gebrekkige

transparantie en communicatie, vergelding en dominantie zijn geen onbekende onbehoorlijkheden in de huidige Surinaamse politiek. Ik hoef die hier niet verder te duiden of te verklaren.  De vraag is of en in hoeverre de ritueel ingezworen personen hun dagelijkse praktijk van handelen in overheidsdienst op de waarden toetsen, welke hen bij inzegeningen door  hun geestelijke leiders voorgelezen worden? En hoe worden eventuele tekortkomingen en falen gesanctioneerd?  Daar zijn geen vaste regels of afspraken voor gemaakt. Dat toetsing hard nodig is  blijkt uit het feit dat thans het regeringsteam en ambtenarenapparaat moeten worden gereshuffeld.

Vedische Purusharthas

Het vedische model voor evaluatie van menselijke handelen, bekend als ‘Purusharthas’ is als leidraad geschikt voor de beoordeling van het dagelijkse handelen van mensen in een bepaalde context zoals van bewindslieden en ambtenaren in dienst van de samenleving. In dit oude document staan inherente waarden van het Universum, die mensen in het dagelijkse handelen zelf kunnen toetsen. De waarden zijn: Dharma (gerechtigheid), Artha (economische waarden), Kama (plezier), Moksha (bevrijding) en Upadesh (maatschappelijke zingeving).

De Purusharthas wordt ook wel als blauwdruk gezien voor de vervulling van persoonlijke ambities en aspiraties op een ethische basis. Door deze blauwdruk te volgen creëert men voor zichzelf en de ander een uitgebalanceerd en zinvolle levensverloop op het diepste en meest holistische niveau van het maatschappelijke bestaan. De dieperliggende achtergrond daarvan is het dermate handelen in het heden, dat het zinvol is voor het bevrijden van jezelf en de medemens van omstandigheden en invloeden die niet zelf zijn gecreëerd. 

Wie echter de genoemde universele waarden willens en wetens schendt zal de gevolgen ervan op het eigen levenspad tegenkomen nu of in het hiernamaals 

Het innerlijke zelf  

Uiteindelijk gaat het bij Purusharthas om het innerlijke ZELF van de handelende mens in de maatschappij en de natuur. Want het ‘zelf’ als de innerlijke boekhouder van goede en slechte daden (karma) geeft richting aan het gevoel van welbevinden, succes, goed en kwaad. Niemand ontkomt aan het oog van deze innerlijk meester. De facto betekent het paradigma Purusharthas "voor de zingeving van het innerlijke Zelf. De zelfrealisatie. In de praktijk betekent dit het nemen van tijd om vragen aan zichzelf te stellen zoals: leid ik mijn leven op een manier die mijn fysieke, psychische, spirituele en maatschappelijke behoeften en inspiraties ten goede komt of juist niet? Schaadt mijn handelen de belangen van anderen in de maatschappij?

De oorspronkelijke Vedische teksten kenden eerst alleen drie aspecten van Purusharthas namelijk  Dharma, Artha en Kama. In het latere Upanishad tijdperk, toen mensen naar een hoger bewustzijn streefden, werd Moksha als het vierde aspect eraan toegevoegd. Nog veel later volgde het aspect Upadesh (maatschappelijk zingeving ) als het vijfde aspect. Met het laatste werd vooral de maatschappelijke dienstbaarheid van de mens bedoeld (samaadj seva). Hoewel de eerste drie enigszins met elkaar verweven zijn, wordt aangenomen dat de "juiste actie" van Dharma impliciet is  aan de juiste balans tussen Artha, Kama en Upadesh. Dat leidt op het pad van Moksha (bevrijding).  

Maatschappelijk consequenties

De maatschappelijk consequenties en betekenis van Purusharthas voor de ingezworen staatsdienaren zijn: het streven naar verifieerbare waarheid, de juiste manier van leven en daarbij een passend gedrag kiezen ten bate van de goede orde der dingen in de natuur en samelveing. Openheid, transparantie, eerlijkheid, dientsbaarheid, empathie voor medemens horen daarbij als meetpunten. Op individueel niveau betekent Dharma het ware doel van het leven op ethische basis te realiseren. Iemand met een criminle instelling loopt snel weg van dit soort moraal.

Het continu bewust zijn van je daden, woorden en gedachten kunnen leiden tot verandering dan wel tot voortzetting van de dagelijkse handelingen op de ingeslagen weg. Dat betekent ook compassie en gevoeligheid voor de noden en behoeften van anderen tonen. Het besef dat het Super Zelf in jezelf existeert leidt je in het maken van morele keuzen. Uiteindelijk leidt Dharma ertoe dat men continu wordt herinnerd aan wie je werkelijk bent en wat je doet en waarvoor. Dharma brengt ook stabiliteit en orde in het persoonlijke en sociale leven, dat wettig en harmonieus in de maatschappij  dient te zijn. Het streven is gericht om het juiste te doen, deugdzaam en behulpzaam te zijn om samen met anderen succesvol in de samenleving te zijn. Maar wat iemand zinvol vindt keurt de ander af. Gemeenschappelijke premissen en comprimissen dragen bij tot gemeenschappelijk doel. 

Enfin. Het is aan te bevelen dat men twee lijsten maakt: een van alle dingen waar men  goed in is en andere van alle dingen die verbetering nodig hebben. De items die op beide lijsten staan, geven een idee van de status van de persoonlijke of groesgebonden Dharma. Die status wordt getoetst aan de gemeenschapplijke dharma of gemeenschappelijk gekozen beleid aan doelen, ambities en aspiraties voor maatschappij en natuur. Juist met dat doel vinden de religieuze inzwezing of zegening door persoonlijke  gesstelijke leiders plaats.  

Drs. S. Harinandan Singh
(Veranderkundige psycholoog)
Rotterdam/Brage Pt