PRESIDENT SANTOKHI STRIJDT NIET TEGEN EEN BOEK, MAAR TEGEN DE KAFT
NRC door Nina Jurna | Het debat in Suriname President Chan Santokhi is zacht gezegd niet te spreken over de omslag van een boek over corruptie, ziet Nina Jurna.
FOTO: De Surinaamse president Chan Santokhi. Foto: Ranu Abdelhakh/ANP
Niet zozeer de nog altijd voortvluchtige ex-president Desi Bouterse beheerst momenteel het debat in Suriname, veel meer wordt er over de president, Chan Santokhi gediscussieerd op mediaplatforms. Het gaat dan vooral over Santokhi’s vurige strijd om te voorkomen dat een specifiek boek in omloop komt en door de bevolking wordt gelezen.
In deze rubriek belichten correspondenten het publieke debat op hun standplaats.
Niet dat de inhoud van het boek
Santokhi ziet de foto op de cover als smaad en laster. Bovendien heeft hij voor het gebruik van de foto nooit toestemming gegeven. Via zijn advocaten in zowel Suriname als Nederland heeft hij nu
Middels deurwaardersexploten geeft Santokhi aan zich beledigd te voelen door de cover, die hij als inbreuk ervaart op „zijn recht op bescherming en integriteit”. Ook zou het schadelijk zijn voor zijn reputatie als president. Wordt het boek niet direct uit de handel genomen dan kunnen boetes, een kort geding en rechtszaken volgen. Ook heeft Santokhi een aanklacht ingediend bij de procureur-generaal tegen de schrijver.
Eendenkwekerij
Wat is er aan de hand? Het boek is door de Nederlandse ondernemer Gerard van den Bergh geschreven. Hij woonde in Suriname met zijn echtgenote en begon daar een eendenkwekerij: de doksenclub. Doks is het Surinaamse-Nederlandse woord voor eend, naar het Engelse duck.
Het boek is een opsomming van gebeurtenissen, anekdotes, dialogen en documenten waarbij Van den Bergh omschrijft hoe hij naar eigen zeggen slachtoffer werd van tegenwerking op het hoogste niveau, oplichting en corruptie. Zijn doksenclub overleefde het niet en gefrustreerd verliet hij Suriname.
Dat er een foto van Santokhi op de cover prijkt, is alleszins twijfelachtig. Zoals gezegd: Santokhi speelt in het boek geen grote rol. Misschien dacht Van den Bergh dat het commercieel een goede zet was, want inderdaad, alle aandacht gaat nu naar zijn boek. Een tweede druk (zonder Santokhi op de kaft) is in de maak.
De boekhandel VACO nam wel snel het zekere voor het onzekere en haalde het boek, na het deurwaardersexploot van Santokhi’s advocaten, uit de handel. Ook riepen ze consumenten op om gekochte exemplaren terug te brengen in ruil voor geld – een eis van Santokhi die geen enkel boek meer in omloop wil waar zijn foto op staat. Weggehoond op sociale media, kon de president rekenen op grote kritiek. Vrijwel niemand kwam z’n gekochte exemplaar terugbrengen.
Politicoloog Hans Breeveld noemde op de nieuwssite Starnieuws alle wanhopige acties van Santokhi, die zelfs in het parlement zijn beklag deed over het boek, een „verregaande stap voor een president die juist van het versterken van de democratie, een belangrijk regeringsthema maakte”.
De krant De Ware Tijd vroeg zich af of een boek verbieden niet meer iets was dat in landen als Rusland of China voorkwam? „Het doet velen ook denken aan de jaren tachtig van de vorige eeuw, toen militairen onder leiding van Bouterse het censuur-mes op de onafhankelijke redacties hanteerden. Kennelijk wil Chan daar weer naar toe”, schreef hoofdredacteur Armand Snijders nadat ook de krant deurwaardersexploot had ontvangen.
