Kabinet overweegt boeren te onteigenen vanwege stikstofuitstoot
| nu.nl | Door: Redactie
Het demissionaire kabinet heeft ingrijpende plannen op tafel liggen om de stikstofuitstoot in de landbouw terug te dringen. Er zijn door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) scenario's doorgerekend om de productierechten van boeren op te kopen en ook om landbouwgrond op te kopen. Bij die laatste optie is er sprake van onteigening van boerengrond, tot voor kort een taboe in Den Haag.
Dat bevestigen Haagse bronnen aan NU.nl na berichtgeving van NRC.
De bestaande stikstofplannen leveren een klein beetje ontwikkelruimte op, maar dat is niet voldoende voor de grotere woningbouwopgave. De stikstofopgave moet daarom worden "vergroot en versneld" als je extra
In dat geval moet er worden gekeken naar de onteigening van landbouwgrond. Dat was lang onbespreekbaar in Den Haag, maar de discussie is op dat punt aan het veranderen. Zo is een kleinere veestapel inmiddels bespreekbaar voor het CDA. Ammoniak, afkomstig van mest van de veehouderij, is een belangrijke bron van stikstof.
Boeren- en landbouworganisaties hebben zich altijd tegen verplichte uitkoop verzet. Dat leidde tot meerdere boerenacties in Den Haag.
LTO Nederland laat alvast in een reactie weten niets in verplichting te zien. "Daar zijn we principieel op tegen en het is praktisch gezien ook niet de
LTO zegt principieel tegen dwang te zijn en wil geen "landjepik" bij de boeren. Volgens de organisatie is het goedkoper en sneller om regelingen op te zetten om boeren uit te kopen en vrijwillig te verplaatsen. "Onteigeningsprocedures duren vele jaren en daarbij zullen we juridisch alles uit de kast halen", zegt een woordvoerder van LTO.
PolitiekZie ook: D66 kreeg boeren weer op de kast, maar er is 'geen kwaad woord gevallen'
Druk om meer maatregelen te nemen groeit
De druk op de politiek om meer stikstofmaatregelen te nemen, groeit. Het is alleen de vraag wie die beslissing gaat nemen. Gezien de gevoeligheid van het onderwerp en de kosten die erbij komen kijken - de rekening loopt op tot in de miljarden euro's - ligt het niet voor de hand dat het demissionaire kabinet dat gaat doen. Er zullen waarschijnlijk ook geen plannen klaarliggen op Prinsjesdag.
Het viel op dat in de formatiestukken die informateur Mariëtte Hamer vorige week naar de Kamer stuurde, niets over eventuele landbouwplannen stond.
Vanuit Den Haag klinkt nog altijd de wens dat er op vrijwillige basis genoeg stikstof kan worden bespaard. "Vrijwillige opkoop is sneller. Het zou zot zijn als je dat niet probeert", zegt een ingewijde. Onteigening is een juridisch proces dat jaren duurt.
Demissionair minister van Landbouw Carola Schouten zag verplichte uitkoop nooit als optie. Milieuorganisaties vinden het juist onvermijdelijk.
Volgens het PBL kost het opkopen van de grond zo'n 9 miljard euro. Maar de overheid zal veel meer geld kwijt zijn aan het totale pakket van maatregelen dat uiteindelijk wordt gekozen.
Het PBL heeft twee scenario's doorgerekend, en beide scenario's zullen de overheid miljarden kosten. In allebei de scenario's wordt gebruikgemaakt van opkoopregelingen waarmee de veestapel met ongeveer een derde krimpt.
In het eerste scenario krijgen boeren daarnaast subsidies voor onder meer stalinnovatie. Dat pakket zal in totaal zo'n 30 miljard euro kosten. In het tweede pakket worden boeren met prijsprikkels zoals een heffing op ammoniakuitstoot gestimuleerd om te vergroenen. Dat pakket kost de boeren meer geld, maar de overheid minder: in totaal moet er volgens het PBL zo'n 14 miljard euro voor worden begroot.
In de huidige stikstofwet staat dat er in 2035 de helft minder stikstof mag worden uitgestoten ten opzicht van 2018.
Door: NU.nl
Beeld: ANP
| nu.nl | Door: Redactie
