Het Caribische bezoek van VS minister Rubio in perspectief

Het recente bezoek van Marco Rubio, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken aan Suriname verdient in een goed perspectief geplaatst te worden. Zonder goede context komen we tot verkeerde interpretaties.

Onzekerheid bij

de Caricom

Het nieuwe buitenlands beleid van de regering Trump heeft tot grote internationale onzekerheid geleid. Dat beleid is erg protectionistisch en gericht op bilaterale relaties. Daarnaast is China geïdentificeerd als de grootste rivaal in de internationale arena. Verder is er een accent op interne veiligheid.

Binnen de Caricom is er ook onzekerheid ontstaan omtrent de relatie met de VS. Dat is ook duidelijk gemaakt in Washington en er is gevraagd om op korte termijn hierover te praten met de VS. De reis van Marco Rubio moet in deze context gezien worden.

De rol van de Caricom moet niet onderschat worden. Deze regionale

Caribische organisatie stelt zich de laatste tijd op als een vrij hecht blok. Suriname was vroeger een buitenbeentje in de Caricom, maar die tijd ligt inmiddels achter ons. Suriname is nu een leidend land geworden.

De Caricomlanden zijn voor hun externe veiligheid afhankelijk van het internationaal rechtssysteem, maar ook van de militaire kracht en technologie van de Verenigde Staten. Dat geldt ook voor het bestrijden van transnationale criminaliteit. Voor de meeste Caricom landen is Amerika ook de belangrijkste handelspartner en leverancier van toeristen. Daarnaast hebben veel landen een grote diaspora in de VS, die geld naar huis sturen (remittances). Goede relaties met de VS zijn dus zeker in het eigenbelang van de Caricom.

Bezoek aan het Caribisch Gebied anders dan aan Centraal Amerika

Het eerste bezoek dat Marco Rubio als minister heeft gebracht, was aan 5 landen in vooral Centraal Amerika. Dat bezoek stond in het teken van pogingen om Chinese invloed in het Panamakanaal terug te dringen. Verder om illegale migratie tegen te gaan en afspraken over deportaties te maken (met Guatemala en El Salvador) en om drugssmokkel tegen te gaan (m.n. via de Dominicaanse Republiek). 

Het bezoek aan de Caribische landen had een heel ander en veel positiever karakter. In Jamaica werden de handels- en productiemogelijkheden bevestigd. Daar werd ook apart gesproken met de leiders van Haiti, Trinidad en Barbados. De VS heeft de Caricomlanden nodig in de aanpak van de situatie in Haiti, terwijl er samengewerkt moet worden om de opkomst van gangs en de drugsmaffia te bestrijden. 

De VS zijn geen voorstander van de inzet van Cubaanse artsen als inkomstenbron voor de Cubaanse overheid, maar de Caribische leiders -inclusief Suriname- staan goede relaties met Cuba voor en waarderen de medische diensten van dat land. Ook in de relaties met China zijn de Caribische landen genuanceerd, omdat er weinig andere landen goedkope leningen verstrekken. 

Een drietal landen -waaronder St. Vincent- erkennen China niet, maar doen zaken met Taiwan. Voor de Caricom is verder klimaatverandering een belangrijke issue, omdat dit als een existentiële bedreiging wordt ervaren. Dus ofschoon er verschillen van mening zijn is dit op geen enkel moment een breekpunt gebleken. Dat duidt op een positieve relatie.

Het bezoek van Rubio aan Guyana moet vooral gezien worden als ondersteuning van Guyana door de VS tegen agressie van Venezuela. Er zijn Amerikaanse belangen in de Guyanese oliesector, die door Exxon gedomineerd wordt.

Suriname en de VS

Waarom heeft Rubio ook Suriname bezocht en niet Trinidad, Barbados of een ander land? De enige reden is dat Suriname binnen de Caricom en binnen de OAS, maar ook als nieuwe olieproducent, een stuk belangrijker is geworden. Ook heeft men waardering voor de wijze waarop de economische crisis is aangepakt en het schuldenvraagstuk is opgelost. Het gesprek tussen minister Rubio en president Santokhi was een positieve en respectvolle gedachtewisseling en dat komt omdat de huidige relaties tussen de VS en Suriname gekenmerkt kunnen worden als zeer goed. Dat is vroeger wel anders geweest.

De VS is internationaal uit de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) gestapt, maar niet uit de regionale gezondheidsorganisatie PAHO. De VS is uit de VN Mensenrechtenorganisatie gestapt, maar niet uit de OAS mensenrechtenorganisatie. De regionale organisaties blijven dus belangrijk voor de VS. Dat Suriname de hoofdprijs bij de OAS gewonnen heeft, heeft ook de VS verrast en onze internationale status verhoogd. Daarnaast is de Caricom een invloedrijke regionale speler gebleken. Het bezoek van Marco Rubio is een stuk erkenning voor de prestaties en toegenomen internationale status van Suriname. Daar mogen wij best een keer trots op zijn.

Marten Schalkwijk

Het gehele artikel kunt u hier downlaoden.

Documenten: Het_Caribische_bezoek_van_de_Amerikaanse_Minister_van_Buitenlandse_Zaken_in_perspectief[1].pdf