DOSSIER BLAUWMEER – SLOT (1) DE SPELERS EN HUN STANDPUNTEN

De Centrale Bank van Suriname (CBvS) en NV Panaso zijn in 2018 een overeenkomst aangegaan waarbij voor 20 miljoen Amerikaanse dollar Panaso een perceel van circa 575 hectare aan de CBvS had verkocht.

Deze overeenkomst werd getekend door de toenmalige governor van de Centrale Bank van Suriname, Robert van Trikt en de Chief Executive Officer (CEO) Armand Achaibersing en Chief Financial Officer (CFO) Mario Merhai beiden van Assuria. Volgens de betrokken partijen was deze transactie bedoeld om De Surinaamsche Bank, mede-eigenaar van Panaso, die op dat moment in grote problemen verkeerde, te behoeden van ondergang. Het omvallen van de bank zou

volgens Van Trikt catastrofale gevolgen hebben voor de financiële sector en Suriname. Uiteindelijk hebben de CBvS en DSB/Assuria Vastgoed (DAVG) in 2022 besloten om de koopovereenkomst te ontbinden nadat de huidige governor van de CBvS een rechtszaak begon om de overeenkomst voor de aankoop van 575 hectare grond, nietig te laten verklaren. Hij was van oordeel dat deze transactie indruiste tegen artikel 18 lid 4 van de Bankwet en daarom nietig was. In een serie artikelen waarbij alle betrokken partijen zijn gehoord, leest u de feiten op een rij. In deze editie het slot (1).

Nadat hij in februari 2020 als

governor bij de CBvS werd benoemd ondernam Maurice Roemer direct stappen om de koopovereenkomst over de Blauwmeer-arealen te ontbinden. Assuria was daar zeer ongelukkig over. Ze probeerde via toenmalig minister Armand Achaibersing van Financiën en Planning druk op de governor uit te oefenen om de zaak zo te laten. Achaibersing verdedigde in de media de Blauwmeertransactie als noodzakelijk. De Centrale Bank liet zich echter niet onder druk zetten en was resoluut in haar standpunt dat de Bankwet met voeten was getreden met deze transactie. Er volgden intensieve besprekingen en onderhandelingen tussen de Centrale Bank en Assuria. Toen het Assuria duidelijk werd dat het de Centrale Bank menens was en de ontbinding van de overeenkomst bij de rechter te vorderen, bedacht ze om het voor haar ontstane verlies van 20 miljoen US dollar volledig op DSB af te wentelen.

De grootaandeelhouders van deze bank, Fatum en Hakrinbank, waren er faliekant tegen dat het verlies dat Assuria en DSB ieder voor hun deel moesten nemen bij ontbinding van de Blauwmeer transactie voor de volle honderd procent door DSB gedragen zou worden zoals Assuria had voorgesteld. Hiertegen protesteerden zij heftig en de ruzie laaide hoog op tussen Fatum en Hakrinbank enerzijds en Assuria/DSB anderzijds.

Wisselende standpunten

Een insider noemt het ‘opvallend’ dat personen die nu tegen de verkoop door Panaso zijn in 2020 juist voor de verkoop waren in 2019. “De directeuren en zelfs enkele RvC-leden van Self-Reliance, Hakrinbank, Fatum en Assuria waren fysiek of telefonisch met DSB over de verkoop in december 2019. Allen zijn akkoord gegaan ondanks hun voorkennis over het terrein”, aldus een deelnemer aan de vergadering.

Opvallend is dat toenmalig DSB-directeur Steven Coutinho zijn handtekening niet heeft geplaatst onder de stukken die te maken hadden met de Blauwmeer-deal. Voor DSB tekenden chief operations officer René van Rooij en president-commissaris Emanuels. Waarom Coutinho niet getekend heeft legt hij als volgt uit. “Ik teken geen documenten waarvan ik niet weet wat de gevolgen zijn, zeker niet wanneer ik net nieuw binnengekomen ben als CEO. De toenmalige president van CBvS de heer Robert van Trikt vond Blauwmeer een goed plan om DSB te helpen. Ik kon dat als nieuwkomer niet beoordelen en ik laat me niet onder druk zetten om iets te doen vanwege de belangen van anderen”, zegt hij. Coutinho vervolgt: “In Suriname vergeten we soms dat de CBvS-president noch de RvC de baas is van de CEO.

De rol van de Raad is toezicht.

De eindverantwoordelijke van de NV is de CEO. Ik zal er dus altijd voor zorgen dat ik handel in het belang van DSB, en niet vanuit angst voor druk of rancune door enkelen.” Het gevolg van deze angst is vandaag overal om ons heen te zien – het leidt tot welvaart voor enkelen en armoede voor de meesten”, aldus de gewezen bankdirecteur.

Hakrinbank-directeur Rafiek Sheorajpanday die in de DSB-aandeelhoudersvergadering zijn bank vertegenwoordigt, heeft over de deal een duidelijke mening. De grondtransactie had volgens hem niets van doen met redding van DSB. “De Blauwmeertransactie die de Assuria-directeuren Merhai en Achaibersing hebben gesloten met toenmalige governor Van Trikt was niet om DSB te behoeden voor verder of groter verlies, maar kennelijk om Assuria te behoeden om haar aandeel van eenenvijftig procent in het verlies te nemen”, stelt Sheorajpanday. “Niet alleen klopt de opgegeven reden niet; maar het is ook een zware miskenning of minachting door de Assuria-directeuren Achaibersing en Merhai van de wet.”

De Hakrinbank-topman voert aan dat de directieleden van Assuria al in januari 2018 via brieven van notaris Calor op de hoogte waren dat Panaso geen eigenaar was van de terreinen omdat de ruilovereenkomst die aan de basis ligt van de uitgifte van die terreinen nietig was. “In feite hebben de heren Achaibersing en Merhai met de ondertekening van de koop-verkoopovereenkomst tussen Panaso Vastgoed en de CBvS iets verkocht aan de Centrale Bank terwijl ze geïnformeerd waren dat Panaso het eigendom niet bezat, omdat de daaraan voorafgaande ruilovereenkomst nietig was. Als je het niet weet, dan weet je het niet. Maar als je het weet, als je geïnformeerd bent en je verkoopt dan toch, tja…, volgens juridische experts staat dat op gespannen voet met het Wetboek van Strafrecht, waarbij de Centrale Bank en daarmee de Surinaamse samenleving het slachtoffer  zou worden,” zegt Sheorajpanday. Met deze transactie werd ook de Bankwet overtreden, voegt hij eraan toe.

Toenmalig Assuria-directeur Armand Achaibersing blijft erbij dat de deal zuivere intenties had. De Surinaamsche Bank moest uit de brand geholpen worden. Als minister van Financiën en Planning heeft hij deze zaak moeten verdedigen in het parlement. “Ik heb in DNA de brief van de toenmalige governor van de CBvS waarin zijn overwegingen zijn opgenomen om deze transactie te doen, voorgelezen. Ik heb ook de brief waarin notaris Alexander aangeeft dat er niets mis is met de titel genoemd in DNA. Deze stukken heb ik aan het parlement overhandigd. Ik wil het van mijn kant hierbij laten”, reageert de ex-directeur op vragen van de krant. Ten aanzien van het ontbreken van een titel op de onroerende goederen stelt Achaibersing dat in de overeenkomst tussen partijen in artikel 2 een voorbehoud is opgenomen. “Iedereen concentreert zich op het terrein Blauwmeer terwijl het in feite ging om een reddingsactie van DSB. Niemand staat stil bij de catastrofale gevolgen indien DSB zou omvallen,” verzucht hij.

(wordt vervolgd)

UNITEDNEWS

GERELATEERD AAN: DOSSIER BLAUWMEER – DEEL 5 VORDERING TOT NIETIGHEID EN DE ‘VALSE OORZAAK’