DE ECHTE SCHULDHERSCHIKKING IS ECHTER NOG VER WEG

Fotocompilatie: Minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken en president Chan Santokhi, met op de achtergrond de ontmoeting tussen president Santokhi en president Xi Jinping tijdens het staatsbezoek van Santokhi aan China  | Auteur: Armand Snijders. Alle jubelverhalen die via de CDS zijn gelanceerd en de optimistische berichten van deelnemende politici ten spijt, was de recente reis van president Chandrikapersad Santokhi aan China wel echt een succes?

Want aantoonbare resultaten zijn uitgebleven, zelfs de formele ondertekening van de schuldherschikkingsovereenkomst vond niet plaats. Allereerst zijn er heel veel vragen in de samenleving over waarom de 24 mensen grote delegatie, waarvan de samenstelling nog

altijd onduidelijk is, maar liefst twaalf dagen uitlandig was voor een staatsbezoek aan China dat officieel slechts twee dagen duurde. Aansluitend bezochten de president en zijn gevolg nog tal van bedrijven in het land.

Volgens oud-diplomaat Rudie Alihusain is dit niet zoals dat hoort. “Als u wordt uitgenodigd voor feest dat van tien tot twee uur duurt, zegt u niet tegen uw gastheer: ‘ik blijf nog een paar dagen’. Dat is protocollair fout en onjuist. Minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken, had dat moeten weten!”

“Onze bewindvoerders willen altijd vakantiedagen toevoegen, dus meer daggelden ontvangen”, zegt de zeer ervaren diplomaat. “Voor de

gastheer betekent het meer onkosten voor bewaking en vervoer. Ik heb het ooit meegemaakt in India; zij stelden het langere verblijf van de Surinaamse delegatie niet op prijs, dat is héél duidelijk gezegd. Wij zijn en blijven een bedelaarsdemocratie.

De Indonesische leider Koesno Sukarno zei eens dat grote leners altijd als bedelaars eindigen”, zo waarschuwt hij.

Los van het feit dat ze nog vier dagen aan hun verblijf in China vastplakten, verbleef het hele gezelschap op de terugweg twee dagen in Nederland. Wat Santokhi daar heeft gedaan en of dat in staatbelang was, daarover werd door de CDS of het kabinet van de president met geen woord gerept. Terwijl deze instanties vanuit China van iedere stap die het staatshoofd verrichtte, uit den treure – maar zeer oppervlakkig – verslag deden. Waarschijnlijk zijn die twee dagen gebruikt om de verdiende daggelden te spenderen en te shoppen. En misschien om de familie te bezoeken. Er is in ieder geval niets gebeurd waarvan Suriname de vruchten zal plukken.

Vanuit China werd de samenleving echter wel op de hoogte gehouden. Maar met veelal nietszeggende persberichten, vergezeld van ontelbare foto’s van een vriendelijk lachende president die plichtmatig met Jan en Alleman handjes schudt, afgewisseld met een bezoek aan een toeristische trekpleister of aan een bekende of minder bekende onderneming. Ook in de lokale staatsmedia waren het vooral plezierige verhaaltjes met wat Chinese president Xi Jingpin en zelfs een praatje met Santokhi waarin hij vertelde dat hij in Suriname al kennis heeft gemaakt met de Chinese cultuur. En dat zijn moeder in een Chinese supermarkt heeft gewerkt.

Maar nergens werd iets gemeld over de negen overeenkomsten die volgens Santokhi zijn ondertekend. Misschien komt dat nog, maar voorlopig is het gissen met wie deze zijn gesloten, wat het de staatskas zal gaan kosten en wat Suriname daarvoor terugkrijgt. Henk Ramnandanlal van de Palu heeft daardoor vooral het idee dat het een vakantiereisje van Santokhi en consorten was. “Je ziet dat de president met de first lady aan zijn zij een bezoek heeft gebracht aan de Verboden Stad, een museum en een of ander monument van de gevallenen.”

Daarnaast beging Santokhi – met Bibis-minister Ramdin – volgens Ramnandanlal en vele anderen een kolossale diplomatieke blunder door in Beijing te vragen om een lening voor de financiering de bouw van de brug over de Corantijn. Dat deed hij namens buurland Guyana. Het zou om een lening van meer dan 300 miljoen dollar gaan, waarover niemand in Suriname vooraf is geïnformeerd.

“De kans is heel klein dat deze lening wordt verstrekt omdat Guyana onlangs forse steun van de Verenigde Staten heeft gehad”, zegt Ramnandanlal. En dat is tegen het zere Chinese been. Dat blijkt volgens het ex-Assembleelid wel uit het feit dat Beijing heeft gezegd dat het verzoek maar via de geëigende diplomatieke kanalen moet worden ingediend. “Wie de diplomatieke wereld een beetje kent, weet dat daar in feite mee wordt gezegd dat er geen belangstelling voor is.” Maar Santokhi en Ramdin hebben deze Chinese hint niet begrepen, denkt Ramnandanlal.

De reis naar China zou vooral in het teken staan van de ondertekening van de langverwachte overeenkomst over de herschikking, zeiden Santokhi en Ramdin tot vervelens toe in koor. Maar omdat ze in de afgelopen twee jaar al zo vaak hadden geroepen dat de herschikking bijna geregeld was, werden die mededelingen met de nodige scepsis ontvangen. Eerst zien en dan pas geloven, was het credo van veel Surinamers. En zij hadden gelijk, want uiteindelijk kwam het tweetal met lege handen terug.

Ze wilden dat uit schaamte echter niet toegeven, waarna ze zich in alle bochten wrongen om de samenleving wijs te maken dat ze wel wat hadden bereikt. “Wij hebben de schuldherschikking op politiek niveau afgetekend en herbevestigd. Op technisch niveau is dit al sinds december 2023 afgerond”, probeerde Ramdin iedereen op het verkeerde been te zetten. Ook Santokhi gebruikte de term ‘aftekenen’, terwijl voor de negen gesloten overeenkomsten wél werd gesproken over ‘ondertekenen’.

Wie de woordenboeken erop naslaat, komt al snel tot de slotsom dat er een wezenlijk verschil is tussen ‘ondertekenen’, wat het zetten van een handtekening is, en ‘aftekenen’. Dat is simpelweg het paraferen van gemaakte afspraken, die op den duur moeten leiden tot een definitieve overeenkomst.

Het is zeker geen overeenkomst, zoals Santokhi en Ramdin wijs proberen te maken. Dat bleek ook al uit de verklaring die door beide landen is afgegeven, waarin afspraken werden bevestigd dat de ‘afronding en ondertekening van de notulen met betrekking tot de schuld herschikkingsovereenkomst’.

Ramdin zorgde later voor nog meer verwarring door te zeggen dat “de formele ondertekening op korte termijn zal plaatsvinden.” Dus hij erkende daarmee dat er echt nog geen overeenkomst is.

De Bibis-minister toverde nog wel een verrassing uit zijn hogehoed, door te zeggen dat China veel oudere schulden die dateren van vóór 2013 heeft kwijtgescholden. Dat was echter een formaliteit: China had deze allang afgeschreven en deze leningen stonden niet meer op het schuldportfolio. Dus in feite is het geen verdienste van de regering. Maar Ramdin gebruikte het wel in een poging het thuisfront in ieder geval nog een beetje blij te maken.

De echte schuldherschikking is echter nog ver weg. Hoe de regering zich uit deze netelige kwestie gaat redden, is een vraag waarover zij nu het hoofd moet breken. Want ze moeten beseffen dat het volk deze leugens niet langer voor zoete koek zal aannemen. De regering heeft daarnaast de plicht om te openbaren voor hoeveel aan extra leningen zijn genomen en hoe men dat denkt terug te gaan betalen. En last but not least: Ramdin rekende vooral op Chinese donaties waarmee de reis “meer dan twintigmaal” terugbetaald zou worden. Maar ook daarover heeft de CDS nog geen enkele mededeling gedaan. 

OPINIE

GERELATEERD AAN: SUCCESVOL STAATSBEZOEK PRESIDENT SANTOKHI AAN CHINA

GERELATEERD AAN: DE STAATSSHULD EN CHINA