Verkiezing Suriname: Kan pandemie helpen om de leider weg te komen met moord?

Coronavirus heeft het momentum van de oppositie tegen president, die onlangs schuldig is bevonden aan massamoord, tot stilstand gebracht terwijl het land de verkiezingen ingaat

Nu de economie aan flarden is geraakt, corruptieschandalen zich opstapelen - en een recente massamoord-veroordeling als aanvulling op zijn eerdere schuldige uitspraken over drugshandel, leek het tot voor kort dat de 40-jarige greep van president Desi Bouterse op de macht in Suriname ten einde liep.

Maar terwijl het kleinste land van Zuid-Amerika op 25 mei aan een verkiezing deelneemt, heeft de pandemie van Covid-19 hem misschien een reddingsboei gegeven.

Bouterse is de grote overlevende van de Zuid-Amerikaanse politiek

- en de meest buitensporige outlaw. Nadat hij aan de macht was gekomen als leider van een staatsgreep in 1980, regeerde Bouterse als militaire dictator voordat hij in de jaren 1990 en 2000 een rol achter de schermen op zich nam.

Hij werd in 2010 tot president gekozen en bewees op unieke wijze steun te winnen bij de vele etnische groepen waaruit de voormalige Nederlandse kolonie een half miljoen mensen telt. Hij werd herkozen aan het hoofd van zijn Nationaal Democratische Partij (NDP) met een kleinere marge in 2015.

In zijn laatste decennium in zijn ambt heeft hij geprobeerd een rechtszaak over

zijn rol bij de moord op 15 prominente oppositieleden in Fort Zeelandia, een versterkt kasteel in roze baksteen in Paramaribo, de hoofdstad, uit te stellen en te verstoren. Maar in december werd hij door een militaire rechtbank schuldig bevonden aan moord.

Hij gaat in beroep tegen de beslissing en lijkt de binnenkant van een cel waarschijnlijk niet te zien, maar het vonnis betekende een overwinning voor de oppositie.

'Dat de president door een onafhankelijke rechtbank kan worden veroordeeld, is een compliment voor de onafhankelijkheid van ons rechtssysteem. Het laat zien dat niemand boven de wet staat ', zei Chan Santokhi, leider van de oppositiepartij Progressive Reform (bekend onder de Nederlandse initialen VHP) - en een voormalig hoofd van de politie die het onderzoek naar de moorden leidde.

Protestors demonstrate against corruption in the government of President Desi Bouterse in Paramaribo, Suriname, on 17 February 2020. Photograph: Ranu Abhelakh/Reuters

De criminele handelingen van de familie Bouterse zijn algemeen bekend. In 1999 veroordeelde de Nederlandse rechtbank Bouterse bij verstek van het smokkelen van bijna een halve ton cocaïne het land in, waardoor hij niet meer kan reizen naar landen met uitleveringsverdragen met Nederland.

Zijn zoon, Dino, verblijft momenteel in een gevangeniscel in Mississippi, nadat hij Suriname had aangeboden als basis voor Hezbollah-operaties aan DEA-agenten die een steek hadden gestoken. In 2011 verleende Bouterse gratie aan zijn pleegzoon, Romano Meriba, die in 2005 was veroordeeld voor de moord op een Chinese handelaar en voor het gooien van een handgranaat in de residentie van de Nederlandse ambassadeur.

Dergelijke schandalen hebben de aantrekkingskracht van Bouterse niet aangetast. Met het no-nonsense aspect van een zwaargewicht bokser en een melodieuze stem die hij inzet in man-of-the-people toespraken en indrukwekkende Frank Sinatra-vertolkingen, cultiveert Bouterse een lieflijk stoer kerelbeeld dat hem wijdverspreide populariteit heeft opgeleverd bij arbeiders uit de arbeidersklasse .

Maar als zijn persoonlijkheid sommige van Hugo Chávez deed denken - die hij als een vriend en bondgenoot beschouwde tot de dood van de Venezolaanse president in 2013 - dan deed dat ook zijn fiscale losbandigheid en minachting voor democratische instellingen. Hij verhoogde de sociale uitgaven en deelde banen uit aan de bondgenoten, zelfs toen de export van goud en aluminium - de belangrijkste bron van inkomsten van het land - de kop op stak.

Om de scheuren te dekken, haalde de regering meer dan $ 1,5 miljard op aan Chinese leningen, ontwikkelingsfinanciering en een lening van 10 miljoen dollar van 10 miljoen dollar van Oppenheimer, een investeringsbank in New York.

Supporters of Suriname’s President Desi Bouterse (not pictured) react as he addresses them after appearing in court in Paramaribo. Photograph: Ranu Abhelakh/Reuters

Het was niet genoeg. De valuta stortte in, de belangrijkste kredietbeoordelaars devalueerden Suriname tot de status van junk en in mei handelden de Oppenheimer-obligaties tegen 35% van hun oorspronkelijke prijs. Volgens Winston Ramautarsing, hoofd van de Surinaamse Vereniging van Economen, gaat 38% van het overheidsinkomen naar schulden. "De situatie is onhoudbaar, we hebben niet genoeg inkomen om lokale salarissen te betalen en - nadat we overal dure leningen hebben aangenomen - gaan we nu de echte kosten betalen", zei hij.

In februari bereikte de situatie een hoogtepunt toen een gat van $ 100 miljoen in deviezenreserves werd ontdekt nadat de Centrale Bank commerciële banken had opgedragen 50% van de deposito's bij hen te plaatsen.

"We hebben de banken gewaarschuwd dat de Centrale Bank failliet was en niet te vertrouwen was - ze heeft sinds 2014 geen rapport meer gepubliceerd - maar ze luisterden niet, en de Centrale Bank gebruikte de deviezen van de spaarders om de invoer van de regering te dekken, 'Zei Ramautarsing.

De economische vooruitzichten op lange termijn van Suriname kunnen echter rooskleuriger zijn.

In januari maakten internationale oliemaatschappijen bekend dat ze offshore olie hadden ontdekt, wat leidde tot speculatie dat de reserves die recentelijk in Guyana waren ontwikkeld, zich zouden kunnen uitstrekken tot Surinaamse wateren. Als Bouterse aan de macht kan blijven, zou zijn volgende termijn miljarden dollars aan buitenlandse investeringen kunnen opleveren.

Maar tot voor kort leek dat onwaarschijnlijk. "Het verlies aan koopkracht als gevolg van de zwakke munt heeft Bouterse veel steun van de middenklasse gekost, vooral in de hoofdstad waar de oppositiepartijen snel zijn gegroeid", zegt Hans Breeveld, politiek analist aan de Anton de Kom Universiteit in Paramaribo.

Maar de pandemie van Covid-19 heeft het momentum van de oppositie tot stilstand gebracht. Tot dusver heeft het land 11 bevestigde gevallen van het coronavirus en één sterfgeval, maar sinds 8 april zijn er een avondklok en maatregelen voor sociale afstand genomen, waardoor de dunbevolkte beboste binnenlandgebieden van de kust zijn afgesneden.

Daardoor is het voor oppositiegroepen onmogelijk geworden om bijeenkomsten te organiseren
of bereik landinwaarts gelegen gebieden. De pandemie heeft de EU ertoe aangezet haar verkiezingswaarnemingsmissie te annuleren, hoewel de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) een team van tien personen zal sturen.

“Binnenin heb je voor sommige stoelen slechts 700 stemmen nodig, tegen 7.000 in de hoofdstad. Er is geen overzicht van wat er in het binnenland gebeurt en de partij van Bouterse heeft een geschiedenis van het gebruik van nationale fondsen voor zijn campagnes ', aldus Breeveld.

Advertentie

Santokhi waarschuwde dat een mislukking om Bouterse te verdrijven, grotere gevolgen voor de regio zou hebben.

'Surinamers hebben de keuze tussen een betere toekomst of het nieuwe Venezuela worden', zegt hij. "Mocht Bouterse de macht behouden, dan kan het Caribische gebied economische vluchtelingen en grensoverschrijdende misdaad verwachten."

BRON: https://www.theguardian.com/world/2020/may/21/suriname-election-coronavirus-president-desi-bouterse