Suriname tussen hoop en vrees bij verkiezingen
Suriname wacht maandag een van de spannendste verkiezingen ooit. De onvrede over de regering groeit. Het land worstelt met een economische crisis, corruptieschandalen en een voor moord veroordeelde president Bouterse. ,,We staan op een kruispunt.’’
Voor de Next Generation Movement is maandag één doel heilig. De Nationale Democratische Partij (NDP) van president Desi Bouterse zoveel mogelijk zetels afsnoepen, en zo ‘Bouta’ en zijn regering wegstemmen. Dat is het stemadvies dat de Surinaamse activistenbeweging in voorlichtingsbijeenkomsten meegeeft.
,,Dit wordt een van de spannendste verkiezingen ooit’’, zegt activiste Xaviera Jessurun. ,,Maandag bepalen we of Suriname een rechtsstaat blijft of verwordt tot een sociaal-communistische staat.
Voor de achtste keer sinds de staatsgreep van Bouterse in 1980 gaan de Surinamers naar de stembus. Zo’n 385.000 kiesgerechtigden in tien districten kiezen een nieuw parlement. Zeventien partijen strijden om 51 zetels.
Aan de afgrond
De laatste twee keer won de NDP. Sinds 2010 is Bouterse president. Inmiddels is er veel veranderd. De president is een half jaar geleden door de Krijgsraad tot twintig jaar cel veroordeeld voor zijn rol bij de Decembermoorden en het land staat economisch aan de rand van de afgrond.
Meer dan ooit is er
Vorig jaar werd een wet aangenomen die partijen verbiedt samenwerkingsverbanden aan te gaan bij deze verkiezingen. Versplintering is in het voordeel van de heersende NDP. De oppositie kan zo niet één machtsblok vormen en de kleine partijen maken weinig kans een zetel te halen.
Rare kronkels
,,Het is een oneerlijke strijd. We proberen de kiezers bewust te maken van hoe het kiesstelsel werkt’’, zegt Jessurun. ,,Daar zitten rare kronkels in. Deze regering probeert met alle middelen de verkiezingen te manipuleren.’’
De regering heeft de afgelopen maanden meer omstreden wetten bekrachtigd. Een valutawet, die het gebruik van buitenlandse valuta sterk inperkt, leidde tot grote woede van onder meer banken en vakbonden. Oppositiepartijen VHP en NPS stapten met succes naar de rechter. De invoering is opgeschort.
Demonstratie tegen de regering eerder dit jaar. © ANP
Vorige maand nam het parlement de Wet uitzonderingstoestand aan, een noodwet die de regering meer macht geeft eigenhandig maatregelen te nemen om de coronacrisis te bezweren. De regering kondigde een noodfonds aan voor bedrijven en ondernemers in financiële nood. Waar die 400 miljoen Surinaamse dollar (SRD) vandaan moet komen, is een raadsel.
Economisch gaat het beroerd. De waarde van de SRD is gekelderd. Vier jaar geleden was 1 Amerikaanse dollar nog 3,50 SRD waard, nu officieel 7,50 SRD maar bij de straatverkoop zelfs al 20 SRD.
Uit een peiling van bureau IDOS in februari bleek dat bijna 85 procent van de kiezers ontevreden is over de economische situatie. Ruim driekwart zegt dat de situatie slechter is dan een jaar geleden. De regering van Bouterse krijgt het rapportcijfer 4,6.
,,Dit zijn de verkiezingen waarbij velen hopen dat er een andere regering komt’’, zegt August Boldewijn, bestuurskundige aan de Anton de Kom Universiteit. ,,Het vertrouwen in deze regering is er niet, omdat veel beloftes niet gerealiseerd zijn. Het financiële beleid is desastreus.’’
Bouterse beloofde een nieuwe fly-over te bouwen, een treinverbinding aan te leggen en donderdag kondigde hij de bouw van een geavanceerde luchthaven aan. ,,Geprobeerd wordt het volk zoet te houden met de bouw van ziekenhuizen en bruggen’’, zegt Boldewijn. ,,Maar dat zet geen zoden aan de dijk. Bruggen kun je niet eten.’’
Met voedselpakketten, baantjes bij de overheid, toeslagen en grond paait de regering kiezers. De krant De Ware Tijd peilde of die ‘extraatjes’ van de regering het kiesgedrag zullen beinvloeden. Zo zegt Ruth dat ze op Moederdag gratis pakketten kreeg van de NDP. ,,Ik was eerst sceptisch, maar nu weet ik helemaal niet op wie ik moet stemmen. ’’
Ouderen, zoals de moeder van Shanti, zijn blij dat ze een half jaar lang 525 Surinaamse dollar toeslag krijgen op hun pensioen. Nu kan Shanti’s moeder vanwege de prijsstijging alleen het noodzakelijke kopen. Ze wil wel op de NDP stemmen als ze ook na de verkiezingen de toeslag behoudt.
Coronacrisis
Volgens activiste Jessurun misbruikt Bouterse de coronacrisis om meer macht naar zich toe te trekken in de aanloop naar de verkiezingen. Terwijl het land (600.000 inwoners) slechts elf besmettingen en één sterfgeval telt, blijft het land in een gedeeltelijke lockdown.
Het land heeft coronacontroleposten om het reizigersverkeer in de gaten te houden. Er is een avondklok (vanaf 23.00 uur) en massabijeenkomsten met meer dan vijftig personen zijn verboden. In plaats daarvan trekken de partijen met versierde wagens door de straten. Op sociale media is te zien dat de NDP zelf de coronaregels niet zo nauw neemt en bijeenkomsten organiseert.
Deze week bezocht Bouterse het Academisch Ziekenhuis Paramaribo voor de opening van een nieuw ‘beddenhuis’. Nieuwssite Waterkant publiceerde een filmpje waarop te zien is hoe Bouterse door een volgepakte gang loopt en zich uitgebreid laat omhelzen door verpleegsters. ‘De leider van de NDP vond het nodig om langs te gaan met een duidelijk doel: campagne voeren’, aldus het commentaar van Waterkant.
Democratisch recht
Donderdag kondigde Bouterse in een toespraak op de staatstelevisie aan dat de avondklok morgen en maandag wordt opgeheven en binnenlandse vluchten weer mogelijk zijn. ,,De afgelopen weken is de regering continu bezig geweest om te garanderen dat deze verkiezingen doorgang kunnen vinden’’, zei Bouterse. ,, Met inachtneming van de veiligheidsoverwegingen willen wij eenieder zoveel mogelijk in staat stellen om hun democratisch recht uit te oefenen.’’
Tegenstanders adviseren om niet op de paarse NDP van Bouterse te stemmen. © ANP
Onlangs kwam de regering met een resolutie waarin de voorzitters van stembureaus het tellen van de stemmen kunnen opschorten. Die voorzitters zijn allemaal NDP’ers. Het Anti-Fraude Platform – bestaande uit oppositiepartijen – en het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) maken daar bezwaar tegen, omdat het in strijd met de grondwet is.
Bijna driekwart van de Surinamers heeft weinig of geen vertrouwen in eerlijke verkiezingen. Dat blijkt uit de laatste peiling van IDOS, enkele dagen geleden. Zelfs binnen de NDP van Bouterse denkt bijna 54 procent dat er gefraudeerd zal worden.
Jessurun ziet lichtpuntjes. ,,Onze bijeenkomsten openen ook ogen. Mensen gaan meer nadenken. Dat is hoopgevend.‘’
bron: https://www.ad.nl/buitenland/suriname-tussen-hoop-en-vrees-bij-verkiezingen~a492f9a4/
