Surinaamse vissers vrezen voor piraten en Chinezen
| Trouw.nl | Door: Zoë Deceuninck
Foto: Een steiger in een haven in Noord-Suriname. Beeld Zoë Deceuninck
Surinaamse vissers lopen gevaar. Piraten overvallen hen, waarna ze soms worden gemarteld en vermoord. En Chinese collega’s dreigen de zee leeg te vissen, waardoor ze helemaal geen werk meer hebben.
“We weten alles, maar we praten niet”, zegt Edmund Oneil, de kapitein van vissersboot William, die even verderop ligt aangemeerd aan een steiger in Paramaribo. Mannen klimmen schepen op en af, en sjouwen daarbij met koelboxen, dozen en rugtassen. “Niemand gaat vandaag meer naar zee, daarvoor is het te laat. Morgen zullen enkele boten weer vertrekken”, zegt Oneil terwijl hij vanaf de
Oneil, geboren in Venezuela, belandde in 1980 in Suriname. “Ik ben opgegroeid in een arm dorp, waar je niet veel mogelijkheden had. Het was de criminaliteit of de visserij. Toen ik negentien jaar was koos ik voor het laatste, omdat je er met een vrije geest kunt werken.”
Zeerovers
Maar dat wil niet zeggen dat hij een zorgeloos bestaan heeft. Integendeel Het leven van een visser in Suriname zit vol risico’s. Het meest acute gevaar vormen de piraten die uit zijn op de vissersschepen, de waardevolle lading of de visvangst. Volgens Oneil kan de waarde van een vangst oplopen tot
Bij de overvallen gaat het er soms zeer gewelddadig aan toe. Eind april 2018 werden twintig vissers, voornamelijk Guyanezen die in Suriname wonen, overvallen door piraten toen ze voor de kust aan het vissen waren. Ze werden met kapmessen bewerkt en vervolgens gedwongen om overboord te springen. Enkele vissers zouden met autoaccu’s aan hun benen in zee zijn gegooid. Slechts vier mannen overleefden de aanval. Drie lichamen werden gevonden, dertien vissers worden nog altijd vermist.
Martelen
“Vroeger werd je gewoon doodgeschoten, maar nu martelen ze je eerst voordat ze je vermoorden”, zegt Oneil. “De piraten komen meestal ’s nachts, wanneer de bemanning slaapt.” Volgens Oneil zijn veel piraten voormalige vissers. Ze kennen de Surinaamse wateren door en door en ze weten precies waar ze moeten zijn. “Ze zijn snel en vertrouwd met een vissersboot. Hun boten zijn veel sneller dan die van ons. Voor je het weet zijn ze alweer vertrokken, met een beetje geluk laten ze je in leven.”
“We weten wie de piraten zijn, wat ze doen en waar ze wonen. Maar we zullen nooit hun namen prijsgeven. Anders zijn wij de volgende die wordt vermoord”, zegt Oneil.
“Wie praat riskeert zijn leven. Er wordt gemoord, maar niemand wordt opgepakt. Naar de politie gaan, is tijdverspilling.”
Dat zo’n 80 procent van de zeevissers in Suriname Guyanezen zijn, van wie er veel een illegale status hebben, helpt de aangiftebereidheid niet.
Hektrawlers
Op de langere termijn wordt Oneils bedrijvigheid echter niet alleen bedreigd door piraten, maar ook door Chinezen. Sinds november 2018 liggen zes Chinese hektrawlers voor de Surinaamse kust, moderne vissersboten van bijna vijftig meter lang. Zij voldoen door hun grootte en capaciteit niet aan de vergunningsvoorwaarden van de Surinaamse visserijsector, maar toch weigeren ze te vertrekken.
In april beloofde de Surnaamse president Desi Bouterse dat de hektrawlers zouden worden teruggestuurd, maar nog altijd liggen de boten voor de kust. En hoe langer de hektrawlers in Surinaamse wateren blijven, hoe sterker de vermoedens worden dat er al is toegezegd, en eventueel betaald, voor de aanwezigheid van de schepen in Surinaamse wateren.
Einde van de Surinaamse visserij
Als de Chinese vissersboten toestemming zouden krijgen om te vissen in Surinaamse wateren, zou dat meteen het einde van de Surinaamse visserij betekenen.
Lokale vissersboten zijn niet opgewassen tegen de capaciteit van de Chinese hektrawlers, die een laadvermogen van 221 ton hebben. Volgens Oneil kan een Surinaamse vissersboot maar 1 ton vis per vaarbeurt binnenhalen. Met een ingebouwd koelingssysteem en de mogelijkheid om de vis ter verwerken voor export op de boten zelf (ze worden ook wel fabrieksboot genoemd) kunnen de Chinezen eindeloos op zee blijven varen.
“Als de Chinese hektrawlers actief worden, is er over een aantal maanden geen enkele vis meer in de Surinaamse zee”, zegt woordvoerder Mark Lall van belangenclub Visserijcollectief Suriname. Hij zegt dat er nu drie rechtszaken lopen over de hektrawlers.
“We kunnen niets doen. De overheid beslist wat er van ons zal worden. Maar wij weten wel te overleven. Is het niet hier, dan wel ergens anders”, zegt Oneil.
| Trouw.nl | Door: Zoë Deceuninck
