Rutte: 'Excuses voor slavernij zorgt voor te veel polarisatie'
Het kabinet is er op dit moment geen voorstander van om excuses aan te bieden voor het Nederlands slavernijverleden. Hoewel premier Mark Rutte begrip heeft voor de oproep vanuit een deel van de Tweede Kamer en vanuit een deel van de samenleving om dat wel te doen, zal dat het volgens Rutte voorlopig niet van komen. "Excuses vormen een risico dat het samenleving verder polariseert", zei Rutte donderdag in het Kamerdebat over institutioneel racisme.
De premier reageerde op vragen van D66, GroenLinks en ChristenUnie die het kabinet eerder op de dag opriepen om met excuses te komen.
Op de dag dat herdacht
Daags na de dood van de Amerikaan George Floyd en onder druk van wereldwijde Black Lives matter demonstraties die in Nederland in groten getale werden bijgewoond, erkende premier Rutte dat institutioneel racisme ook in Nederland voorkomt.
Naast verschillende voorstellen vanuit onder meer het CDA, D66, CU, GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren en Denk, sprak de Kamer ook uitgebreid over het slavernijverleden.
Rutte: afwegingen rond excuses waren worsteling
Premier Rutte zei begrip te hebben voor de oproep
Rob Jetten refereerde naar de rol van de Nederlandse staat in de slavenhandel, maar ook naar hoe de periode littekens heeft achtergelaten waar de nazaten van de tot slaaf gemaakten zwarte Nederlanders nog steeds met zich meedragen. "Zij hebben de slavernij zelf niet meegemaakt, maar hebben opa's en oma's die als slaaf geboren zijn op plantages. Een grote groep zwarte Nederlanders zegt: zie en voel onze pijn."
Jetten: 'Niet polarisatie, maar pijn zwarte Nederlanders moet centraal staan'
Rutte vreest ook dat excuses op dit moment de tegenstellingen zou vergroten. Jesse Klaver (GroenLinks) verwijt de premier zich daarmee te passief op te stellen. "Het debat is al gepolariseerd, maar racisme is geen debat."
Volgens Jetten moet in het vraagstuk over excuses niet mogelijke polarisatie, maar "de pijn van zwarte Nederlanders" centraal staan.
Hij verwees onder meer naar recente excuses die het kabinet maakte voor het Nederlands geweld in de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië en met excuses voor de rol van de Nederlandse overheid in de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. "Wat weerhoudt de premier?"
Afschaffing slavernij herdacht in het Oosterpark in Amsterdam
Adviescollege onderzoekt slavernijverleden
Rutte benadrukte dat het kabinetsstandpunt de uitkomst is van een afweging van dit moment. "Dit debat is ongetwijfeld niet klaar." Minister Kajsa Ollongren kondigde eerder op dag een adviescollege aan die onderzoek zal doen naar het slavernijverleden en doorwerking daarvan in de hedendaagse samenleving.
Gert-Jan Segers vroeg de premier of het mogelijk is dat het kabinet na de presentatie van de bevindingen van de commissie wel met excuses zal komen. Dat zou volgens Rutte mogelijk kunnen zijn. "Dat zal dan opnieuw gewogen worden."
Verwijten en jij-bakken gevolgd door eerste concrete voorstellen
Het debat in de Kamer stond verder vooral in het teken van verwijten en felle discussie tussen de partijen onderling. Volgens PVV en FVD is er in Nederland geen sprake van racisme, terwijl de PvdA door Denk herinnert werd aan discriminatoire uitspraken van onder meer Diederik Samsom, Hans Spekman en de rol van Lodewijk Asscher in het uitbrengen van een gemankeerd onderzoek naar radicalisering van Turkse Nederlanders. Denk werd vervolgens weer door de ChristenUnie en de SP aangevallen vanwege filmpjes die de partij heeft gemaakt over Turks-Nederlandse Kamerleden.
De meerderheid van de Kamer was het er wel over eens dat het bestrijden van institutioneel racisme vraagt om een lange adem waarbij veel meer aandacht moet komen voor het koloniaal verleden.
Concrete voorstellen kwamen er van onder meer de PvdA die een staatscommissie wil grondig onderzoek doet naar racisme in discriminatie in de instituten. Het CDA wil beginnen met een meldplicht voor uitzendbureaus en makelaars die verzoeken krijgen om mensen uit bepaalde bevolkingsgroepen uit te sluiten. D66 en CU willen van 2023 een herdenkingsjaar maken waarin de afschaffing van de slavernij centraal staat.
GroenLinks vraagt om een eind te maken aan etnisch profileren. Niet alleen bij de politie, maar ook bij het opstellen van risicoprofielen waar de overheid mee werkt. Die worden opgesteld op basis van algoritmes en kunnen discriminerend uitpakken, zoals onlangs is gebleken bij het fruadeopsporingsprogramma SyRi.
Bron: https://www.nu.nl/politiek/6061799/rutte-excuses-voor-slavernij-zorgt-voor-te-veel-polarisatie.html
