Geachte Desi Bouterse: stop de grootspraak, ga brommen
Publicist en communicatieadviseur Onno Aerden geeft wekelijks ongevraagd advies aan iemand in het nieuws. Deze week aan de president van Suriname Desi Bouterse: stop met uw mistige grootspraak en aanvaard uw straf.
Zo kennen we u weer: stoere taal, grote woorden – juist als u onder vuur ligt. ‘Ik ga nooit de confrontatie opzoeken, maar geloof me: ik schuw geen enkele confrontatie,’ hintte u gisteren in een vraaggesprek.
Daarbij doelde u overduidelijk op eerdere uitspraken van Chan Santokhi, die met zijn Vooruitstrevende Hervormings Partij (VHP) de verkiezingen in uw land heeft gewonnen. Santokhi zei voor de microfoon van de Nederlandse nieuwszender BNR
Onno Aerden
Publicist en communicatieadviseur Onno Aerden geeft wekelijks ongevraagd communicatie-advies aan iemand (m/v) die de publiciteit haalde.
Als de nieuwe machthebbers van Suriname aan zo’n verzoek tot uitlevering voldoen, blijft dat in uw geval niet zonder gevolgen. De Nederlandse rechter veroordeelde u in 1999 bij verstek tot elf jaar cel wegens bewezen grootschalige drugssmokkel en eind vorig jaar legde de Krijgsraad in uw eigen land u twintig jaar gevangenisstraf opvoor de bewezen verantwoordelijkheid voor de Decembermoorden in 1982, toen vijftien politieke tegenstanders koelbloedig
werden gemarteld en geëxecuteerd.
Terugkomen op een uitspraak is een teken van zwakte
Santokhi kan kiezen: of rechtsgang in eigen land – met het nodige tumult – of voldoen aan een eventueel rechtshulpverzoek ‘uit Holland’ voor de eerdere veroordeling. Die druk is groot, kennelijk, want de nieuwe man slikte zijn hoopgevende woorden snel weer in: ‘Op geen enkel moment heeft de VHP-voorzitter gesuggereerd of gezegd dat hij openstaat voor uitlevering van een Surinamer, in dit geval de zittende president.’
Lees ook het opiniestuk van Gerlof Leistra nog eens terug: Beoogd leider Santokhi moet in zee met drugsbaas Brunswijk
In de communicatiearena is het terugkomen op een stellige, politiek belangrijke uitspraak een teken van zwakte. U rook dat en maakte daarvan dankbaar gebruik – in de Surinaamse traditie dat politiek ook een strijd van stoere woorden is. U liet zich interviewen, door uw eigen woordvoerder. Zo hield u de complete regie over uw formuleringen. Die waren dreigend genoeg om de politici die na de verkiezingen samen een alternatief moeten vormen voor uw leiderschap bevreesd te maken voor een eventuele ‘list’ van uw kant, en vriendelijk genoeg om die verdenking vervolgens weer van u af te werpen. Dat klinkt dan zo: ‘We hebben gezien dat er boze tongen constant bezig zijn om roet in het eten te gooien en verwarring te scheppen. We hebben verkiezingen gehad en het volk heeft gesproken. Ik heb opgeroepen om te erkennen wat ons volk wil.’ En dan: het onverholen dreigement over de confrontatie.
Het wordt tijd voor klare taal van de nieuwe politieke leiding
In Nederland weten we wel hoe u denkt over de Nederlandse rechtsstaat. In 1997 zei u in tv-programma Buitenhof dat u de Nederlandse beschuldigingen van drugssmokkel ‘aan de bekende laars’ zou lappen.
Het was in de jaren dat u geen legerleider meer was en ook nog geen president. Maar daags na uw tv-optreden werd u benoemd tot Adviseur van Staat, een positie die u immuniteit opleverde. Een lange neus naar het Nederlandse Openbaar Ministerie – zo ver reikte uw macht een kwart eeuw geleden al.
Of u zich opnieuw tot dergelijke vondsten zult wenden, is nu een stuk minder zeker. Al klonk uw beschrijving van de gesprekken met uw beoogde opvolger als staatshoofd omineus. U zei te hebben gesproken over een ‘soepele afhandeling van zaken en het geven van ondersteuning aan de regering, zodat die zonder ruis en turbulentie zijn werk kan doen’. Dat ruikt naar een dealtje: ontslag van rechtsvervolging in eigen land, een nieuwe functie met immuniteit in ruil voor uw steun aan uw opvolgers?
Lees ook deze reportage: Het ware gezicht van Suriname
En zo voegde u weer een scheutje mist toe aan de woordenbrij die de politiek in uw land kenschetst.
Het wordt tijd voor klare taal van de nieuwe politieke leiding: het recht moet zijn beloop krijgen, u hoort ondanks alle grootspraak achter slot en grendel. Zo duidelijk kan het zijn.
