Coronavaccin: de stand van zaken

Er wordt wereldwijd hard gewerkt aan een vaccin dat ons allemaal bescherming kan bieden tegen het coronavirus.

In januari, tijdens de uitbraak in Wuhan, werd genetische data van het coronavirus gedeeld met de hele wereld. Vanaf dat moment is er direct gestart met onderzoek naar het virus en de ontwikkeling van een vaccin. Ook in Nederland.

Zorgwijzer brengt de laatste ontwikkelingen rondom een coronavaccin voor je in kaart: 
(laatste update – 8 april 2020)

Ruim 40 bedrijven aan de slag

Volgens de NOS zijn er wereldwijd al ruim 40 bedrijven en academische instellingen die werken aan een vaccin. De ‘race’ is dus in volle

gang.

Vier bedrijven die volgens experts voorop lopen in de ontwikkeling van een coronavaccin:

1. Moderna: biotechbedrijf uit Boston (VS) die in de Amerikaanse stad Seattle als eerste is gestart met klinische tests.
2. Janssen Biologics: dochterbedrijf van Johnson & Johnson die op basis van dierproeven een geschikt kandidaat-vaccin heeft geselecteerd.
3. Pfizer & BioNTech SE: Amerikaans en Duits bedrijf die samenwerken bij de ontwikkeling van een vaccin.
4. CureVac: een ander Duits biotechbedrijf dat goed op weg lijkt te zijn naar een werkzaam vaccin.

Immuunsysteem maakt antistoffen aan

Een eerste belangrijke stap naar een vaccin werd gezet door het Peter Doherty Institute for Infection and Immunity in Australië.

In hun onderzoek

werd aangetoond dat het immuunsysteem van mensen met het coronavirus op vergelijkbare wijze reageert als bij een gewone griepinfectie. Volgens de onderzoekers doet het lichaam precies wat het moet doen tegen het virus, namelijk: ‘vechten’.

Immuunreactie

Dit blijkt bij patiënten met lichte klachten te gebeuren:

• Meerdere onderdelen van het immuunsysteem worden vrij snel na de infectie geactiveerd.
• De hoeveelheid virus gaat vervolgens langzamerhand naar beneden.
• Drie dagen na de piek van de immuunreactie was het lichaam virusvrij en hersteld.

Door de onderzoekers werden vier soorten immuuncellen geïdentificeerd die COVID-19 kunnen bestrijden. Dit is belangrijke informatie, want een vaccin moet precies dezelfde immuuncellen activeren.

Coronavaccin werkt bij muizen

Wetenschappers van de University of Pittsburgh hebben de werkzaamheid van een coronavaccin bewezen bij muizen.

In een studie werd aangetoond dat de muizen na toediening van een testvaccin antilichamen aanmaken die specifiek zijn voor het coronavirus. Dat zou gebeuren in voldoende hoeveelheden om het virus te neutraliseren.

Eerste resultaten zijn positief

Ook het Leidse Janssen Biologics B.V., onderdeel van het Amerikaanse Johnson & Johnson, heeft een grote stap gezet bij de ontwikkeling van een vaccin tegen corona. Op maandag 30 maart werd bekend dat de farmaceut uit tien opties de beste variant van een vaccin heeft gekozen. Dit werd gedaan op basis van dierproeven.

Uit de tests bleek dat dit vaccin antistoffen aanmaakt die zich kunnen hechten aan het coronavirus en dit kunnen neutraliseren. De eerste resultaten zijn echt positief. Wij hebben geen reden om aan te nemen dat het niet werkt

Hanneke Schuitemaker, hoofd virale vaccins bij Janssen Biologics

In september worden de eerste proeven op mensen verwacht. De hoop is dat er begin 2021 een werkend vaccin is voor de bevolking.

Meer goed nieuws over de ontwikkelingen van corona lees je hier.

Productie al gestart

Volgens de onderzoekers kan een vaccin ook op grote schaal worden geproduceerd, mocht het daadwerkelijk effectief zijn bij mensen. Het middel zou dan gelijkmatig worden verdeeld over alle landen.

Voor de zekerheid is men alvast begonnen met de productie ervan, zodat er een voorraad kan worden opgebouwd.

Eerste menselijke proef

In een laboratorium in Seattle (VS) is men op 16 maart 2020 begonnen met de eerste klinische test van een vaccin ter bescherming tegen COVID-19. De eerste vier patiënten kregen daar een prik met een stukje van de genetische code van het coronavirus. Vervolgens wordt onderzocht of deze patiënten antilichamen aanmaken en of er bijwerkingen zijn.

Moderna, het bedrijf achter de proef, zegt dat het gaat om een beproefde methode en dat testen op dieren daarom niet nodig is.

Langdurige bescherming

Volgens onderzoekers van de Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory muteert het coronavirus zich nauwelijks. Dat is goed nieuws voor de ontwikkeling van een vaccin, omdat deze dan langdurig bescherming biedt.

Zo muteert het griepvirus zich veel sneller. Vaccins die daarvoor worden ontwikkeld, bieden dan ook slechts tijdelijk bescherming. Vandaar dat veel kwetsbaren ieder jaar een griepprik krijgen.

Bill Gates laat 7 vaccin-fabrieken bouwen

Miljardair en oprichter van Microsoft, Bill Gates, laat maar liefst zeven fabrieken bouwen om de meest veelbelovende vaccins tegen het coronavirus te produceren.

Ieder vaccin heeft zijn eigen productieproces in de hoop dat er minimaal één geschikt is voor het produceren van het wereldreddende vaccin.

“We zullen een paar miljard dollar verspillen aan fabrieken die we nooit zullen gebruiken”, zegt Gates in het interview. “Maar we willen geen tijd verliezen aan het uitzoeken welk vaccin het beste werkt om dan pas de fabriek neer te zetten.”

Bill Gates

Met de strategie hoopt Gates dat de productie van een coronavaccin sneller op gang komt. Hij gaat uit van enkele maanden tijdswinst.

Vaccin is er niet binnen een jaar

Volgens het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) gaat het nog zeker een jaar duren voordat er een vaccin is tegen het coronavirus. Die inschatting wordt gebaseerd op partijen die momenteel bezig zijn met de ontwikkeling van een vaccin, maar ook ervaringen uit het verleden.

Twee vaccins hebben inmidels een fase bereikt waarbij kan worden getest op gezonde mensen. Maar die fase gaat erg lang duren.

Waarom?

• Het vaccin moet veilig zijn met zo min mogelijk bijwerkingen
• Het vaccin moet geproduceerd worden in zeer grote hoeveelheden
• Het vaccin moet evenredig worden verspreid

Zolang er geen vaccin is, blijven beperkende maatregelen de enige manier om verspreiding van het virus tegen te gaan en onder controle te houden.

“Vaccin moet toegankelijk zijn voor iedereen”

Een kamermeerderheid wil dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het vaccin in handen krijgt, zodra deze is ontwikkeld. De WHO kan vervolgens de kennis om het vaccin te ontwikkelen gaan delen met de hele wereld. Dit gebeurt in een speciale COVID-19 pool.

Door de verantwoordelijkheid bij de WHO neer te leggen, wordt voorkomen dat het vaccin niet in de handen komt van een specifiek bedrijf of land.

Ook andere landen hebben aangegeven voor dit idee te zijn.

Hoe werkt een vaccin eigenlijk?

Bij een infectieziekten, zoals COVID-19, dringt het virus je lichaam binnen en valt het je cellen aan. Dit maakt je ziek.

Een vaccin bevat een klein stukje van het virus of een deel van het genetische materiaal. Als je zo’n vaccin krijgt toegediend word je niet ziek, terwijl je lichaam er wel op reageert en antistoffen aanmaakt. Deze antistoffen zorgen ervoor dat je lichaam een virus snel kan uitschakelen.

Lees ook: Dit zijn de symptomen van het coronavirus

Bovendien wordt er in een soort ‘geheugen’ opgeslagen welke antistoffen er zijn aangemaakt. Dat geeft ook op de langere termijn bescherming.

In tegenstelling tot een medicijn werkt een vaccin dus preventief. Er wordt mee voorkomen dat mensen ziek worden.

Bron: https://www.zorgwijzer.nl/zorgverzekering-2021/coronavaccin-de-stand-van-zaken