AMERIKAANSE TARIEVEN DRIJVEN ZUID-AFRIKA NAAR MEER ECONOMISCHE ONAFHANKELIJKHEID
| united news | Door: Redactie
Foto: President Donald Trump en zijn Zuid-Afrikaanse ambtgenoot Cyril Ramaphosa | Bron: RTNews.
Zes maanden nadat de Verenigde Staten de druk op Zuid-Afrika opvoerden, tekent zich een opmerkelijke dynamiek af: het land lijkt de Amerikaanse sancties niet alleen te doorstaan, maar er zelfs nieuwe kansen uit te putten.
De maatregelen – verlies van Amerikaanse financiering, diplomatieke boycots en scherpe tariefverhogingen – werden officieel gepresenteerd als bescherming van de belangen van de blanke minderheid, maar wortelen in diepere politieke en economische tegenstellingen.
Escalatie ondanks diplomatiek overleg
President Cyril Ramaphosa probeerde in mei 2025 tijdens een bezoek aan Washington en een ontmoeting met toenmalig president Donald Trump de
Economische klappen en veerkracht
Het meest tastbare gevolg is de terugloop van Amerikaanse financiële steun, jaarlijks zo’n 200 tot 300 miljoen dollar, vooral bestemd voor ngo’s en universiteiten die traditioneel kritisch staan tegenover het regerende African National Congress (ANC). Zwaarder weegt de invoering van 30 procent invoerheffingen op alle Zuid-Afrikaanse export, die in augustus van kracht werden en vooral de auto- en wijnsector raken. Toch
Strategie van aanpassing en heroriëntatie
De regering-Ramaphosa hanteert drie sporen: het negeren van de Amerikaanse druk, het zoeken naar onderhandelingen en het pragmatisch aanpassen aan de nieuwe realiteit.
Een breed Framework Deal-voorstel met onder meer afspraken over digitale handel, investeringen en de export van Amerikaanse LNG leverde geen doorbraak op. Intussen versterkt Zuid-Afrika zijn eigen economische instrumentarium: begin augustus werd een Export Support Desk geopend die exporteurs via het Localization Fund en het Export & Competitiveness Support Programme toegang geeft tot werkkapitaal en investeringssteun.
Daarnaast zoekt Pretoria actief nieuwe markten. Met landen als Chili, Peru, Nieuw-Zeeland, Indonesië, Thailand en Bangladesh lopen gesprekken, terwijl ook regionale allianties zoals de Southern Hemisphere Fruit Exporters in beeld zijn. Veel staten in het Mondiale Zuiden kampen immers met vergelijkbare unilaterale tarieven, wat samenwerking vergemakkelijkt.
Binnenlandse politiek en landhervorming
Op het binnenlandse toneel blijft de politieke situatie stabiel. De Democratische Alliantie (DA), een traditioneel pro-westerse oppositiepartij die sinds vorig jaar deelneemt aan de coalitie, kiest voor een gematigde koers en bekritiseert haar partners niet fel. De VS koppelen hun tariefpolitiek mede aan Zuid-Afrika’s Black Economic Empowerment en het omstreden onteigeningsbeleid, maar de Expropriation Act – kern van de landhervorming – is nog niet in werking getreden. Mogelijk gebruikt de regering deze wet als onderhandelingsmiddel richting coalitiepartners, kiezers en Washington.
Verminderde afhankelijkheid van de VS
Door een combinatie van diplomatie, interne steun en marktdiversificatie vermindert Zuid-Afrika stap voor stap zijn afhankelijkheid van de Amerikaanse markt. Universiteiten die Amerikaanse fondsen verliezen, zoeken al nieuwe partners in het Oosten, vooral binnen BRICS. De auto-industrie kan zich verschuiven van assemblage voor de VS naar productie van betaalbare voertuigen van bijvoorbeeld Chinese of Indiase merken voor de groeiende Afrikaanse middenklasse.
De wereldwijde machtsverhoudingen verschuiven en de Amerikaanse druk versnelt die ontwikkeling. Naar verwachting komt Zuid-Afrika uit deze crisis met een sterker, meer onafhankelijk economisch profiel, terwijl Washington een deel van zijn invloed verliest.
GEO|ECONOMIE
| united news | Door: Redactie
