NA BOUTERSE | HOE DOORSTAAT DE NDP DE ROUWPERIODE?

Fotocompilatie: De overleden NDP-leider Desi Bouterse en de huidige voorzitter van de partij, Jennifer Geerlings-Simons. | Auteur: Armand Snijders.

Na het overlijden van Desi Bouterse, die bijna veertig jaar de NDP heeft geleid, is het vooral de vraag hoe de paarse partij uit de rouwperiode komt en hoe het nu verder moet.

Afgaande op de drukte rondom de uitvaart van ex-dictator Bouterse kon hij nog altijd rekenen een grote aanhang. Maar hij bracht zeker geen driehonderdduizend mensen op de been, zoals de woordvoerder van de partij, Ricardo Panka, vooraf voorspelde. Partijtoppers – ongeacht van welke partij – hebben wel vaker moeite om

realistisch te blijven met het doen van voorspellingen, vooral ten aanzien van het verwachte aantal zetels dat behaald gaat worden bij verkiezingen. En kennelijk ook voor het aantal mensen dat verschijnt bij een uitvaart. Het zullen er enkele tienduizenden zijn geweest. Dat was sowieso indrukwekkend er zonder twijfel een record bij het afscheid van een overledene.

De flinke opkomst bij de uitvaart zegt echter niets over de populariteit van de partij en in hoeverre de dood van de oprichter en erevoorzitter van invloed daar op is. Binnen de NDP zelf wordt uiteraard verwacht dat alles gewoon verder gaat en men zich

in alle rust kan voorbereiden op de aanstaande verkiezingen. En dat de partij deze stembusstrijd zal winnen en meer dan de zestien zetels zal binnenslepen dan in 2020 werden behaald. Maar zo eenvoudig zal het in werkelijkheid niet zijn; voor iedere stem zal moeten worden geknokt, zoals iedere partij dat moet doen.

Van een schokeffect zal in mei nauwelijks meer sprake zijn. Daarvoor is hij eigenlijk te vroeg gestorven. Na bijna vijf maanden zijn de gevolgen uitgewerkt van zijn dood, die bij veel mensen een heftige emotionele prikkeling teweegbrengt en op basis waarvan niet-rationele beslissingen in het stemhokje kunnen worden genomen. Als het overlijden één of twee maanden voor 25 mei was gebeurd, dan had dat zonder meer van invloed kunnen zijn.

De dood van hun ooit onbetwiste leider zal zaken voor de NDP in ieder geval niet eenvoudiger maken. Het is bijvoorbeeld maar zeer de vraag wat de echte ‘Boutisten’ zullen gaan doen nu ‘Baas’ er niet meer is. Want zei hielden echt van hem, niet zozeer van de NDP.

En als zij geen geloof meer hebben in de nieuwe leiding – die de vrijwel onmogelijke taak heeft om de ‘leegte’ op te vullen – dan is de kans groot dat ze naar een andere partij overstappen waar ze zich wel thuis voelen en gehoord worden. Of helemaal niet gaan stemmen.

Dat de NDP kan groeien bij de komende verkiezingen ligt echter voor de hand. Het is eigenlijk een wet van Meden en Perzen dat dé oppositiepartij van dat moment garen spint bij het falen van een zittende regering. Zoals dat ook het geval was in 2020, toen Bouterse en de NDP een pak slaag kregen van de kiezers en de VHP met de Abop en andere partijen in het machtscentrum tilde. Maar omdat veel Surinaamse kiezers aan geheugenverlies lijden en de ellende zijn vergeten die twee regeringen-Bouterse heeft aangericht, ligt de NDP nu toch weer op koers om succesvolle verkiezingen door te maken.

Maar dat zal mede afhangen van of het nieuwe bestuur onder leiding van Jenny Simons erin zal slagen de gelederen binnen de partij gesloten te houden en met een duidelijk verhaal naar buiten zal komen. En vooral eerlijk zijn over de fouten die de regering-Bouterse in de periode 2010-2020 heeft gemaakt. Het is van wezenlijk belang om de tienduizenden verloren kiezers weer terug te halen.

Het verdwijnen van Bouterse kan kiezers die het gedachtengoed van de partij wel ondersteunden maar uit principe niet op de NDP stemden omdat daar een veroordeelde moordenaar de scepter zwaaide, over de streep te trekken dat nu wel te doen. Ook het feit dat nu automatisch een verkiezingsissue voor de NDP (gratie voor Bouterse) is verdwenen, zal de partij goed kunnen doen. Overigens was het binnen de paarse gelederen nog geen uitgemaakte zaak dat dit in het verkiezingsprogramma opgenomen zou worden, maar het voorkomt in ieder geval een hoop discussies en – vermoedelijk – geruzie binnen het bestuur.

Er rust dus een immens zware last op de schouders van Simons, ook om in pais en vree een geschikte presidentskandidaat te kiezen. Dat zal voor de verkiezingen moeten gebeuren, want sommige van de namen die genoemd worden zijn niet echt geliefd bij een deel van de aanhang. Het ligt voor de hand dat Simons zelf voor het hoogste ambt gaat. Ze heeft weliswaar geen brandschoon verleden, maar ze heeft tenminste geen bloed aan haar handen zoals haar voorganger. Ze heeft onder meer als voormalig Assembleevoorzitter een belangrijke rol gespeeld bij de aanname van de zelfamnestiewet in 2012 in een poging het decemberstrafproces te frustreren.

Het zal er dus voor de NDP om gaan spannen hoe de toekomst er zonder Desi Bouterse uit gaat zien. Maar vooral hoe daar in de partij mee wordt omgegaan en of voldoende afstand van het verleden wordt genomen. Pas dan zal mogelijk een van de laatste wensen van Bouta in vervulling kunnen gaan: “Ga en win op 25 mei de verkiezingen en zorg dat het beter gaat in Suriname”, zoals hij ruim een jaar geleden bij zijn laatste optreden in Ocer heeft gezegd.

ANALYSE