DE PLOTSE OMMEZWAAI VAN CHINA: WIE TREKT IN BEIJING ECHT AAN DE TOUWTJES?
| united news | Door: Redactie
Beijing verraste de wereld eind vorig jaar door zijn “Zero COVID”-regels te versoepelen en zo schijnbaar gehoor te geven aan de groeiende onvrede van het Chinese volk. Sinds begin dit jaar heerst er dan weer optimisme dat regelgevers minder hardhandig zullen optreden tegen de Chinese techsector. Is president voor het leven Xi Jinping plots van gedachten veranderd over zijn beleidsdogma’s of is er meer aan de hand?
De onverwachte wending in China kan ons veel bijleren over het autoritair regime van Xi Jinping, mogelijk de machtigste man op aarde. Duidelijke informatie over de Chinese politiek van achter de schermen blijft echter
Na twee jaar aan ronduit brutaal “Zero COVID”-beleid, waarbij het recent geregeld kwam tot grote-volksopstanden in Chinese megasteden, kunnen de Chinezen eindelijk genieten van versoepelingen.
Begin december schrapte Beijing een eerste reeks maatregelen nadat de druk op “Zero COVID” toenam. Opvallend was toen vooral dat Chinezen met milde symptomen zich thuis mochten isoleren, in plaats van te vertoeven in een quarantainekamp van de staat. Niet veel later ging ook een tracing app op het hakblok. Vanaf zondag 8 januari wordt dan ook de houvast op Chinezen die willen reizen losgelaten. Terugkerende Chinezen zullen niet meer verplicht
Verbazend is dat China de maatregelen niet opnieuw opschroeft nadat het aantal besmettingen binnen enkele weken hallucinante proporties aannam. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verdenkt China er nu zelfs van de werkelijke cijfers van de uitbraak in het land te “ondervertegenwoordigen”. Hoewel dit soort verdenkingen rond China’s COVID-cijfers niet nieuw zijn, blijft het frappant hoe snel het land zijn beleid rond het virus volledig omgooide.
Ondertussen is er een tweede beleidsshift aan de gang in China die al even niet-conventioneel is. Ant Group, dochteronderneming van e-commercegigant Alibaba en beheerder van het online betalingssysteem Alipay, mag van de Chinese financiële toezichthouder 10,5 miljard yuan (1,44 miljard euro) investeren in een eigen dochterbedrijf.
Ant Group was nochtans een van de eerste slachtoffers van Beijings hardhandig optreden tegen de techsector. In 2020 trok de overheid namelijk de stekker uit de beursgang van Ant in Hongkong en Shanghai, wat wellicht de grootste IPO ter wereld had moeten worden. Sindsdien bekoelden de relaties tussen Jack Ma, Alibaba-oprichter en icoon van de Chinese techsector, en Beijing aanzienlijk. Sinds januari heerst er echter opnieuw optimisme over de toekomst van tech in China, wat zich al vertaalde in een forse rally van Chinese aandelen op Wall Street.
Er zijn verschillende verklaringen voor waarom China plotseling zo’n drastische ommezwaai maakte binnen enkele van zijn beleidslijnen, die nochtans volledig strookten met “Xi Jinping Thought”, het ideologische handvest van de president voor het leven.
Theorie 1: De grillen van een autoritaire heerser
Eind 2022 maakte de Chinese leider voor het eerst sinds COVID-19 uitbrak in 2020 verschillende trips naar het buitenland. Zo bezocht Xi in september Kazachstan, waar hij een onderhoud had met de Russische dictator Vladimir Poetin. Minder dan twee dagen later was Xi al in Oezbekistan voor de 22ste jaarlijkse top van de Shanghai Cooperation Organisation. In november was Xi dan weer van de partij op de G20-top in Indonesië. Zijn verschijning daar werd vooral getekend door zijn ferme optreden tegen de Canadese premier, die hij beschuldigde van het lekken van vertrouwelijke gesprekken aan de pers.
Een dag later was Xi dan weer in Thailand voor de Asia-Pacific Economic Cooperation. Zijn belangrijkste missie vond echter plaats op 7 december wanneer hij de Saoedische hoofdstad Riyad aandeed. Daar kwam hij pleiten voor de afwikkeling van Arabische olie in Chinese yuan in plaats van in Amerikaanse dollars; een belangrijk signaal dat Beijing blijft inzetten op de de-dollarisatie van het globale financiële systeem.
Verschillende China-watchers en bloggers in China menen dat de persoonlijke reizen van Xi hem hebben doen inzien dat de wereld zich opmaakt om het hoofdstuk rond COVID-19 af te sluiten. Tijdens de trips van Xi braken ook de hevigste protesten uit tegen het “Zero COVID”-beleid in China, wat deze theorie zeker wat meer geloofwaardigheid verleent. Mogelijk gaf Xi een persoonlijk signaal aan bestuurders om de maatregelen af te bouwen.
Indien deze theorie klopt, betekent dit dat de Chinese bevolking van 1,4 miljard mensen volledig afhangt van de grillen van Xi. Een enorm systeem zoals de “Zero COVID”-motor ‘zomaar’ kunnen afzetten, zou alleszins getuigen van de enorme macht die Xi heeft in Beijing en zeker niet misplaatst zou staan in het oeuvre van zijn voorganger Mao Zedong.
Theorie 2: Een stille interne opstand tegen het persoonlijke bewind van Xi Jinping
Anne Stevenson-Yang, een China-expert die meer dan 25 jaar in China doorbracht en met haar onderzoeksbureau J Capital Research gegevens levert over de economie van het land, kwam echter naar buiten met een wel bijzonder wilde theorie over de plotse beleidsshift.
Volgens Stevenson-Yang werd Xi juist opzij geschoven door een politieke en economische elite die meteen komaf maakte met enkele van zijn meest kenmerkende beleidskeuzes van de afgelopen jaren. “Er braken protesten uit, en voor de allereerste keer ooit in China, tenminste sinds 1949, hoorde ik de mensen de regering in het algemeen en de Communistische Partij bekritiseren en eisen dat Xi zou aftreden. Dat is echt nieuw en zeer gevaarlijk voor de partij”, zegt Stevenson-Yang in een interview met The Market.
De expert haalt ook aan dat China tegelijkertijd opnieuw gezanten van Australië en de Verenigde Staten zou uitgenodigd hebben voor gesprekken in het land. Ook zouden belangrijke “Xi Jinping Thought”-termen, zoals ‘gezamenlijke welvaart’, verdwenen zijn uit de woordenschat van een belangrijke partijtop in december. “Dat doet me geloven dat er politiek iets heel belangrijks is gebeurd om Xi’s macht te keren”, besluit Stevenson-Yang.
Hoewel deze theorie op het eerste gezicht meer aannemelijk lijkt dan de eerste, verraadt dit misschien ook enige westerse naïviteit. Al jarenlang geloven westerse experts en politici in een bijna onzichtbare liberale flank binnen de Communistische Partij die na verloop van tijd “wel aan de macht zal kunnen komen” en het land opnieuw zal openen voor de rest van de wereld. De geschiedenis leert ons echter dat China steeds meer een conservatieve weg bewandelt en Xi Jinping en zijn trouwe volgelingen nog nooit zo stevig in het zadel zaten.
Theorie 3: “It’s the economy, stupid”
De meest aannemelijke theorie is echter dat de Chinese overheid niet emotioneel handelt, maar zeer berekend aan de slag gaat. Er gingen eind 2022 al maanden geruchten rond dat Beijing zijn COVID-beleid deels zou laten varen in 2023. Het is natuurlijk aannemelijk dat er vaart werd gezet achter deze plannen nadat betogingen in het land uit de hand liepen.
Maar de beleidsshift wordt vooral logischer wanneer we kijken naar de economische situatie van de supermacht. China legt al verschillende maanden economische cijfers voor die onder de verwachtingen liggen. De demografische cijfers in het land liegen er ook niet om: de Chinese bevolking vergrijst en zal weldra krimpen.
Beijing heeft zijn “Zero COVID”-beleid mogelijk zo lang mogelijk volgehouden om enkele (quasi gegarandeerde) miljoenen COVID-doden in het land te vermijden en ondertussen zijn controlemogelijkheden over de bevolking te testen. Maar de Partij beseft nu dat het dit beleid deels moet opgeven.
De industriële productie slabakt door “Zero COVID” en grote multinationals vluchtten al massaal weg uit China om hun productie onder te brengen in landen zoals Vietnam.
Bij het bekomen van een economisch herstel zal Beijing ook wellicht een beroep doen op een van zijn meest veelzijdige innovatiemotors: de techsector. Zeker fintechbedrijven zoals Ant Group kunnen een belangrijke rol spelen in het uitrollen van de digitale yuan en Beijings verdere plannen om de dominantie van de dollar als reservemunt wereldwijd te ondergraven.
GEO-POLITIEK/ECONOMIE
Abonneer op ons youtube kanaal.
Bedankt voor het kijken en abonneren.
'Suriname Nieuws Centrale'
| united news | Door: Redactie
