14 VAN DE 39 LANDEN AMERIKA’S HEEFT ONVOLDOENDE ARTSEN, VERPLEEGKUNDIGEN EN VERLOSKUNDIGEN

Een nieuw rapport van de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO), The Health Workforce in the Americas: Regional Data and Indicators, waarschuwt dat 14 van de 39 landen in de Amerika’s onvoldoende artsen, verpleegkundigen en verloskundigen hebben om te voldoen aan de gezondheidsbehoeften van hun bevolking.

Suriname komt ook voor op de lijst. Zonder directe ingrepen dreigt de regio tegen 2030 geconfronteerd te worden met een tekort van tussen de 600.000 en 2 miljoen zorgprofessionals, wat de toegang tot en dekking van universele gezondheidszorg ernstig in gevaar zou brengen.

Hoewel de regio gemiddeld 66,57 zorgprofessionals per 10.000 inwoners telt, boven de door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)

vastgestelde norm van 44,5, blijven de verschillen tussen landen groot. Landen als Haïti (6,38) en Honduras (7,13) kampen met ernstige tekorten, terwijl Cuba en de Verenigde Staten bijna vier keer het streefcijfer halen.

Belemmerende factoren zijn onder meer een beperkte opleidingscapaciteit, een vergrijzend personeelsbestand, migratie (vooral in het Caribisch gebied) en een ongelijke spreiding van zorgpersoneel.

Het rapport analyseert de situatie van de gezondheidszorgmedewerkers in de Amerika’s aan de hand van acht beroepsgroepen: artsen, verpleegkundigen, verloskundigen, tandartsen, apothekers, fysiotherapeuten, psychologen en wijkgezondheidswerkers. Een van de opvallendste bevindingen is de grote variatie in beschikbaarheid en verdeling per beroep en land.

Verpleegkunde, de beroepsgroep waarover

de meeste gegevens beschikbaar zijn, blijkt voor 89,78% uit vrouwen te bestaan. De dichtheid varieert sterk: van 131,5 verpleegkundigen per 10.000 inwoners in de Verenigde Staten tot slechts 3,84 in Haïti. Voor artsen laat het regionale gemiddelde nog een lichte mannelijke meerderheid zien (51,3%), al meldt een derde van de landen dat er inmiddels meer vrouwelijke artsen zijn dan mannelijke, wat wijst op een voortgaande feminisering van het beroep. Voor psychologen zijn gegevens beperkt beschikbaar: slechts 14 landen rapporteerden cijfers, met de hoogste dichtheden in Argentinië (17,98) en Costa Rica (16,85).

Ook over wijkgezondheidswerkers zijn data schaars, behalve in Brazilië en enkele Caribische landen, terwijl deze beroepsgroep cruciaal is voor de eerstelijnszorg. Verloskundigen zijn vooral vertegenwoordigd in Engelssprekende Caribische landen zoals Antigua en Barbuda, en in Zuid-Amerikaanse landen zoals Chili. Van de 34 landen die gegevens over tandartsen aanleverden, voeren Cuba (16,71), Chili (14,81) en Paraguay (12,81) de lijst aan. Voor apothekers meldden 23 landen cijfers; Costa Rica (11,56), Canada (10,54) en de Verenigde Staten (10,45) hebben de hoogste dichtheden. Achttien landen leverden gegevens over fysiotherapeuten aan, met Chili als koploper (18,46), gevolgd door de Verenigde Staten (8,79).

De meerderheid van de zorgprofessionals bevindt zich in de leeftijdscategorie 35-44 jaar, wat wijst op een relatief jonge beroepsbevolking. Toch is vergrijzing een punt van zorg in onder meer de Verenigde Staten en Guatemala, waar bijna de helft van de artsen 55 jaar of ouder is.

PAHO benadrukt in het rapport dat zonder strategische investeringen in opleiding, regulering, arbeidsomstandigheden en spreiding van zorgpersoneel de doelstellingen van universele, rechtvaardige en veerkrachtige zorgsystemen onhaalbaar zijn. De organisatie roept op tot het versterken van informatiesystemen voor gezondheidszorgpersoneel, het uitbreiden van opleidingen voor verloskundigen en psychologen, en het ontwikkelen van intersectorale beleidsmaatregelen om talent te behouden.

UNITEDNEWS