• dinsdag 07 May 2024
  • Het laatste nieuws uit Suriname
Subrahmanyam Jaishankar, minister van Buitenlandse Zaken van India, spreekt op een top in New Delhi, 27 augustus. Foto Sajjad Hussain/AFP

Het internationale gezicht van zelfbewust India

| snc.com | Door: Lisa Dupuy

Subrahmanyam Jaishankar | Minister van Buitenlandse zaken van India Tijdens de G20-top in New Delhi komend weekend, zijn de ogen gericht op de Indiase premier Narendra Modi. Zijn buitenlandminister S. Jaishankar is de internationale vertolker van Modi’s visie van een sterk India.

Bron: NRC | Foto: Subrahmanyam Jaishankar, minister van Buitenlandse Zaken van India, spreekt op een top in New Delhi, 27 augustus. Foto Sajjad Hussain/AFP 

De Indiase buitenlandminister Subrahmanyam Jaishankar oreert moeiteloos bijna anderhalf uur over de stand van de wereld. Met humor corrigeert hij zijn interviewer die volgens hem ‘te Westers’ klinkt. Wanneer de nieuwe Australische ambassadeur zijn vraag inleidt met de opmerking

dat hij Jaishankars boek leest ter voorbereiding op standplaats New Delhi, is de reactie even glad als bescheiden: „Ik had u betere titels kunnen suggereren”.

Zo is Jaishankar in zijn element: als India’s vooruitgeschoven pion. Er wordt ook aandachtig geluisterd naar zijn uitleg van India’s positie in de wereld. De bijeenkomst, georganiseerd door mediabedrijf NDTV, vindt plaats kort voor de G20-top in New Delhi.

In The India Way uit 2020 geeft Jaishankar zijn visie op de „strategische keuzes” voor het land , in een „onzekere wereld”. Door de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne – „een hoek van Europa” – en de financiële impact daarvan in de

geglobaliseerde wereld, is die instabiliteit tijdens zijn ministerschap wel duidelijk geworden. „India beschouwt zichzelf op dit moment als een machtscentrum. India’s beslissingen zijn belangrijk voor het land, maar hebben ook impact op de geopolitiek”, aldus Happymon Jacob, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Jawaharlal Nehru Universiteit in New Delhi. Volgens de buitenlandminister is India „sterk”, en daarbij wijst hij ook op de groeiende economische macht en markt van het land. 

Onbetwiste wereldleider

Hoe kan India dat momentum uitbuiten? Jaishanker heeft één simpele opdracht: „De premier wil dat ik altijd uitga van de keuze die de beste is voor India.” Die zelfovertuiging moet inmiddels zoveel zijn uitgestort over het internationaal toneel, dat premier Narendra Modi tijdens de G20-top aankomend weekend in New Delhi, als onbetwiste wereldleider kan opereren.

Luister ook naar deze podcast over 75 jaar onafhankelijkheid van India

De nauwe samenwerking tussen minister en premier is algemeen bekend. Hoogleraar Jacob noemt Jaishankar „empowered als minister”.Onder Modi’s aansturing transformeerde Jaishankar van geleerde diplomaat naar politicus. Hij was in 2019 een verrassende keuze als minister voor India’s External Affairs (MEA): 64, en anderhalf jaar met pensioen na zijn termijn als hoogste adviseur op datzelfde ministerie. In veertig jaar deed hij onder meer ervaring op als ambassadeur in China, Singapore en de Verenigde Staten. Zeker de relaties uit zijn tijd in Washington waren interessant voor Modi. 

Onder Jaishankar als buitenlandminister is India dichter naar de VS getrokken, ziet Jacob. „Jaishankar heeft langetermijndenken teruggebracht op het ministerie. En hij kan dat verwoorden. Hij begrijpt hoe staten werken en hoe diplomaten denken. Dat komt van pas als je op internationale fora moet opereren.” 

Kaarsrechte rug

Die analyse onderschrijft de Australische onderzoeker Ian Hall, die de buitenlandpolitiek onder Modi’s eerste termijn onderzocht. Hij kijkt ook specifiek naar de internationale optredens van Jaishankar, waarin hij namens India vaak van zich afbijt. Vurig reageerde de MEA-minister de afgelopen jaren op kritiek – op India’s coronabeleid, democratische ontwikkelingen en andere interne zaken. Hij blijft daarbij doorgaans ontspannen. Scherpe blik achter de bril, een kaarsrechte rug: de minister is nooit onderuitgezakt. Niet in de vergaderzaal van de VN, als hij studenten toespreekt of achter de tafel van een persconferentie. 

Soms vliegt hij verbaal uit de bocht, stelt Hall. „Voor westerse toehoorders klinken zulke uithalen niet goed, zelfs problematisch. Maar zijn agressiviteit is eigenlijk bedoeld voor binnenlands publiek.”

Dat tekent precies de balans die Jaishankar zoekt, als buitenlandminister voor een partij die ideologisch vooral oog heeft voor India zelf. Modi’s BJP is uitgesproken nationalistisch en propageert hindoeïsme als culturele pijler voor het land. 

In hoeverre de diplomaat een partijloyalist is, was voer voor speculatie na zijn benoeming. Dr. S. Jaishankar, zoon van een van India’s belangrijkste strategische analisten en beleidsvormgevers Krishnaswamy Subrahmanyam, behoort tot de elite – waartegen de BJP graag mag schoppen. Hij komt uit het ‘intellectuele’ zuiden, prefereert Engels boven een lokale taal, trouwde een buitenlandse – zijn tweede vrouw is Japans – en werd een carrièrediplomaat na een master en een proefschrift aan een prestigieuze universiteit. Maar: Jaishanker is ook partijlid en vertegenwoordiger in het hogerhuis van het parlement. In zijn internationale optredens verwijst hij soms naar lessen uit hindoeïstische teksten. 

Indiase journalisten signaleren een veranderde taal in India’s diplomatieke korps. Het eens gevleugelde  non-alignment (niet-gebonden) is nu besmet – niet alleen omdat in de huidige wereldorde de duidelijke opdeling van twee machtsblokken is opgeschud, zoals Jaishankar uiteenzet. De term wordt vooral geassocieerd met de eerste premier van het land, Jawaharlal Nehru, „bij wie de BJP zo ver mogelijk vandaan blijft”, volgens Hall. 

Confronterende retoriek

Jaishankar gebruikt de confronterende retoriek die partijgenoten binnenlands ook gebruiken. Er is kritiek op dat BJP-sausje, ook herhaald in deze dagen voorafgaand aan de G20-top. In Foreign Policy waarschuwt journalist Kunal Purohit dat de binnenlandse BJP-politiek andere landen zal „vervreemden”, zeker als Jaishankar elke kritiek verwerpt als „bemoeienis” of „neokoloniaal”. 

De inhoud van India’s buitenlandpolitiek is bovendien minder veranderd dan voorgespiegeld. „In India is altijd zelfbewustzijn ingebakken”, stelt Jacob, die doceert aan de faculteit van de universiteit waaraan Jaishankar studeerde. „India wil niet gebonden zijn aan andere landen. Alleen al omdat we zo’n groot land zijn, is de overheersende overtuiging, moeten we zelf koers bepalen. Die traditie bestaat al lang, voor de onafhankelijkheid. Elke partij die aan de macht was, heeft het gevolgd.” Jaishankar wil vooral voor het voetlicht brengen dat India niet als passieve omstander moet worden gezien. Zijn ‘methode voor India’ lijkt vooral gestuurd door pragmatisme: meerdere verbindingen aangaan, zolang die maar niet té vastomlijnd zijn.

De theoretische concepten zijn voor de fijnproevers, Jaishankar blijkt vooral de boodschap van het sterke India goed te kunnen overbrengen. Het verschafte hem in eigen land een publiek profiel, volgens Hall onder sommige Indiërs zelfs als „cultfiguur”. Zoals de fel tegen de BJP gekante jonge sociale activist, die maanden geleden met NRC, vooruit keek naar de G20: „Ik ben het totaal oneens met de huidige politiek. Maar wie ik uit dit kabinet wel kan steunen, is Jaishankar. Hij spreekt duidelijk voor India in de wereld.”

OPHEF CHINA JAAGT INDIA DE KAST OP MET KAART EN G20-DEELNAME 

Minister S. Jaishankar heeft vaker stevige woordenwisselingen met China, de noorderbuur waarmee India in competitie verwikkeld is, op economisch maar ook militair en strategisch vlak. 

De gespannen relatie kreeg nog een knauw, toen maandag bevestigd werd dat de Chinese president Xi dit weekend niet aanwezig zal zijn bij de G20-top in New Delhi. China zou niet willen meedoen met fora die té zeer gestuurd worden door het Westen. De actie wordt ook gezien als een manier om India op zijn plaats te zetten, net nu het land het G20-voorzitterschap dit jaar aangrijpt om de eigen rol in de wereld te etaleren. 

Nu Xi wegblijft bij de top, is daar geen kans op een bilaterale ontmoeting met de Indiase premier Narendra Modi. Daarin hadden de regeringsleiders, zo werd eerder gespeculeerd, kunnen spreken over het grensconflict tussen de twee landen, dat sinds 1962 onopgelost is. In 2020 leidde het nog tot een geweldsuitbarsting en enkele doden. 

Saillant: eind augustus bracht China een nieuwe ‘standaard kaart’ uit, waarop het de Indiase deelstaat Arunachal Pradesh claimt als eigen territorium. Jaishankar reageerde scherp op die publicatie: „Door absurde beweringen te doen, wordt andermans territorium nog niet van jou.”


Abonneer op ons youtube kanaal.
Bedankt voor het kijken en abonneren.
'Suriname Nieuws Centrale'


| snc.com | Door: Lisa Dupuy