‘We eten met de tong, niet met het verstand’

Lekker eten, dat wil eenieder, maar lekker is niet altijd gezond. Wat heeft het lichaam precies nodig om goed te functioneren en wat geven we het? Hoewel voeding zeer belangrijk is, is dat slechts een deel van de formule. In combinatie met bewegen kan worden gestreefd naar healthy aging. In gesprek met de Ware Tijd vertelt fysiotherapeut Bastiaan de Boer (46) van Boeroeswing Paramedische Praktijk, welke mantra’s hij hanteert.

Tekst en beeld Sharon Singh

“We eten slecht, alleen de tong bepaalt, niet het verstand”, zegt hij. Dagelijks gebruiken we teveel suiker, vet, zout, adjinomoto en bouillon blok. Het ongezonde levenspatroon wordt zwaar

gestimuleerd door de miljarden die de voedingsmiddelenbedrijven aan marketing uitgeven. “Gezond gedrag is jarenlang op de achtergrond geraakt. Daarom zie je nu ook dat de zorglasten van de overheid heel hoog zijn.” Minister Amar Ramadhin van Volksgezondheid zei in een interview dat het land jaarlijks ruim SRD 600 miljoen uitgeeft aan medicatie.

Om gezond door het leven te gaan is volgens De Boer niet moeilijk. Mensen kiezen liever niet voor groenten en fruit, maar eten buiten de deur waar groenten ver te zoeken is. “Alles groeit en bloeit hier. Tegenwoordig heb je geen grote oppervlakten nodig om zelfvoorzienend te zijn. Je kunt in emmers planten.” Een groot deel van wat hij dagelijks eet komt uit zijn tuin.

“Over preventie en healthy lifestyle-ontwikkelingen wordt wel veel gesproken, maar als je het wil uitvoeren dan is er ineens geen geld”

Prisiri Fit Camp

Op social media maakte Boeroeswing bekend dat er boot camps zouden worden gehouden te Meerzorg, waar zijn fysiotherapiepraktijk in 2007 kleinschalig is begonnen. Tegenwoordig is er een grote outdoor gymzaal met een dak. De Ware Tijd is benieuwd, want de gedachten dwaalden terug in de tijd van het Prisiri Fit Camp, een “trainingskamp” voor kinderen tussen negen en veertien jaar.

Alle verslavende stoffen, volgens De Boer en diëtiste Wandy Soemodihardjo, werden tijdens het kamp, uit het menu geschrapt. Vettig eten, zoete dranken en gebakjes, zijn even verslavend als drugs, aldus het duo. Een week lang zonder suiker en vet en zonder je ouders, geen kepôti-gevoel dus. De invloed van buiten werd gereduceerd tot nul.

In tegenstelling tot dat trainingskamp viel de boot camp best mee. “Niemand gaat op een brandcard weg”, grapte Saskia de Bruin, echtgenote van De Boer. Bij deze work-out sessie werden een uur lang diverse oefeningen gedaan. Een groot voordeel is dat de trainer aandacht had voor eenieder. Hij corrigeerde vooral bij het aanhouden van een juiste houding bij het uitvoeren van de opdrachten.

“Mensen kunnen bijna niet meer normaal lopen en dat is eng om te zien”

Erkenning

Om terug te komen op het Prisiri Fit Camp: de fysiotherapiepraktijk van De Boer werd in 2007 opgezet. Echter, zijn praktijk werd pas door dit project bekender. Vijf jaar lang organiseerde hij het kindertrainingskamp met eerst een diëtiste en daarna werd het team versterkt met meer specialisten, onder wie een pedagogische hulpverlener. “Vanaf dag één was het een succes. Kinderen genoten ervan, ouders vonden het geweldig en ook wij.”

Bepaalde kinderen die met obesitas te kampen hadden, werden gepest, onzeker, voelden zich niet lekker in hun vel. Er werd aandacht geschonken aan psychische sociale aspecten. Kinderen vielen met kilo’s af. De internationale erkenning bleef niet uit. In 2011 won Boeroeswing de tweede prijs van de Caribbean Nutrition Competition. Sint Maarten raakte geïnteresseerd in zijn concept en nam het over. “Ik heb geholpen om het daar van de grond te krijgen.”

Terwijl hij op Sint Maarten het project opstartte, werd in Surinamer de stekker eruit getrokken omdat de ministeries van Sport- en Jeugdzaken en Volksgezondheid, die het twee jaar hadden ondersteund, er geen geld meer voor hadden. De laatste editie was in 2015.

Ook kwam er een einde aan het programma ‘Sranan lus’ a skin’, dat mede werd gefinancierd door de overheid. “Dan zie je gewoon dat over preventie en healthy lifestyle-ontwikkelingen wel veel wordt gesproken, maar als je het wil uitvoeren dan is er ineens geen geld.” Terwijl er geld moet worden vrijgemaakt voor bijvoorbeeld hartoperaties en nierdialyses, is er geen geld om die te voorkomen.

Voeding

Het is doorgaans bekend dat fastfood ongezond is. Toch vindt De Boer dat er meer voedingsmiddelen zijn die de gezondheid schaden. Hij geeft een voorbeeld: koeienmelk is bedoeld voor het jong van een dier. Het doel daarvan is om het kalf te voeden om het in een relatief korte tijd te laten groeien tot een volwassen dier. Diezelfde melk waarmee de mens geen relatie heeft en met alle groeihormonen erin, wordt door de mens gedronken. “Die growth factor die in koeienmelk zit, is veel groter dan wat in moedermelk zit.”

Moedermelk drinken baby’s vaak tot een jaar en dan stappen ze over op vast voedsel. Hij vraagt zich af waarom ook volwassenen koeienmelk blijven drinken. Hij somt verder producten op als kaas, die wordt gemaakt van melk die is afgeroomd met daarin veel vet. Het rijtje kan worden aangevuld met brood waarin veel suiker in wordt verwerkt, vlees (dood dier) en ei.

Hoe zou het smaken zonder suiker en andere smaaktoevoegingen? De Boer is geen voedingsdeskundige, maar zijn levenspatroon werkt naar eigen zeggen uitstekend voor hem. De 46-jarige specialist ziet er nog jong uit. “Als je het mij vraagt, wat ik onder gezonde voeding versta, zijn het producten die we puur naar binnen kunnen krijgen.”

Hij vindt dat men idealerwijs weer daarnaar toe moet. Vooral whole foods, niet verwerkt en voornamelijk plantaardig, beveelt hij aan. Vijf jaar geleden is de trainer overgestapt tot het veganisme. “Eet ik lekker, elke dag! Alleen bewuster van wat ik binnenkrijg.”

Mindswitch

Die mindswitch moet volgens hem komen. Het is bijna onmogelijk om dat voor een hele maatschappij voor elkaar te krijgen. De industrieën ga je tegen je krijgen en er zijn zoveel belangen. De voedingsmiddelenindustrie is naast de geneesmiddelenindustrie de grootste ter wereld. Iedereen moet worden gevoed en er worden nieuwe technologieën ontwikkeld om dat zo slim en makkelijker te maken en ‘met allerlei smaaktricks om ons het product te laten blijven kopen’.

Het blijkt dat jongeren steeds minder kunnen. Bij sport en spel is het heel belangrijk dat kinderen actief spelen, dat is nodig voor hun fysieke ontwikkeling. “En als je dat hebt gemist in je jeugd, wordt het moeilijk inhalen als je ouder bent geworden.Groei motorische vaardigheden zijn belangrijk in de jonge jaren en daarna moet je ze bij blijven houden.” Dat wordt healthy aging genoemd.

Logischerwijs denkt men gelijk aan oudere mensen. Volgens De Boer begint dat in principe op het moment dat je geboren bent en misschien daarvoor zelfs. Een moeder die gezond eet, zal een gezond kind baren. Een slechte levensstijl van een zwangere vrouw die slecht eet, rookt en drinkt kan ook invloed hebben op het ongeboren kind.

“Iedereen is tegenwoordig bezig met zijn telefoon, computer en kinderen kunnen op jonge leeftijd al geweldige dingen doen op computers. Hiermee zijn ze opgegroeid, maar laat een kind hinkelen of rennen of normaal lopen. Mensen kunnen bijna niet meer normaal lopen en dat is eng om te zien. Het is een realiteit waarmee wij als fysiotherapeut jaarlijks mee te maken krijgen, dat mensen zich steeds minder goed bewegen, omdat het niet zo is aangeleerd.”

De hele wereld veranderen zal niet lukken, maar eenieder kan in zijn eigen omgeving beginnen door kleine stappen te maken. Op zijn zestiende rolde De Boer in de gezondheidzorg. “Dat zit letterlijk in de genen. Mijn moeder was verpleegkundige. Ze is nu 76 jaar en super fit en gaat nog turnen en naar boot camp-trainingen. Zo wil ik ook zijn als ik oud ben geworden.”